“Педагогик назокат ва одоб-аҳлоқ”

Педагогик дилкашлик ҳам ўзига хос мазмунга эга ва унинг қуйидаги таркибий қисмларини ажратиб кўрсатиш мумкин:

• таълим ва тарбиянинг турли шароитларида ўқувчилар билан доимий мулоқотда бўлиш учун барқарор заруриятнинг мавжудлиги;
• ўқитувчининг шахсий ва касбий жиҳатдан дилкашлик ва хушмуомалалик фазилатларини намоён қилишда узвийликнинг доимийлиги;
• дилкашлик ва хушмуомалаликнинг барча босқичларида руҳий хотиржамликни ҳис этиш;
• мулоқотнинг самарадорлиги ва педагогик фаолиятнинг турли таркибий қисмларига ижобий таъсир этиши;
• педагогик коммуникация жараёнини амалга оширишда қобилиятнинг мавжудлиги;
• ўқитувчининг педагогик коммуникатив кўникма ва малакаларни доимий эгаллаб бориши.

Такт сўзи азалдан педагогикада тарбиявий таъсир этиш маъносини билдиради ва ўқувчилар билан ўзаро муносабатни бошқаришга ёрдам берувчи ахлоқий категория сифатида таърифланади.

Педагогик такт – ўқитувчи касбий маҳоратининг асоси бўлиб, ўқувчиларга барча демократик талаблар асосида педагогик таъсир ўтказиш, мулоқотни инсонпарварлик туйғулари асосида ўрнатиш ўлчови, уларда мустақил фикр юритишни ҳамда онгли интизомни шакллантириш кўникмаларини ҳосил қилиш шаклидир.

Синфга кириш (тетик, ишончли, шахдам, ишончсиз, бўш).

• Синфга кириш (тетик, ишончли, шахдам, ишончсиз, бўш).
• Мулоқотнинг бошланғич босқичида ўзини эркин ҳис этиш, умумий кайфият (тетик, баркамол, бетараф, сиқиқ, ишончсиз).
• Коммуникатив кайфиятга тавсиф (мулоқотга ҳар тарафлама мукаммал тайёргарликни таърифлаш; ёки ифодаланадиган коммуникатив кайфиятнинг йўқлиги).
• Коммуникатив ташаббусни шахдам намоён қилиниши, фаолиятга яхши кайфият билан киришиш, бу кайфиятни синфга «юқтира олиш», дарснинг кўтаринки руҳ ва нейтрал бошланиши; ёки руҳан толиққанлик, мулоқотни ташкил қилишда ташаббуснинг йўқлиги.
• Дарсда зарур (умумий, бутун дарс давомида, босқичма босқич, баъзи вазиятларда) бўлган ўқитувчига хос руҳий кайфиятни ярата билиш.
• Дарс жараёнида ва ўқувчилар билан мулоқот давомида ўз руҳий ҳиссиётини бошқара олиш (барқарор руҳий ҳолат, дарс давомида юзага келадиган вазиятларга мувофиқ тарзда ўзини бошқара олиш қобилияти, кайфиятнинг бузилиши, ўз ижодий кайфиятини бошқаришда беқарорлик).