Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни


Индивидуал ривожлантириш дастури



Download 0,51 Mb.
bet9/37
Sana16.03.2022
Hajmi0,51 Mb.
#496284
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37
Bog'liq
ПЕДАГОГИК КОМПЕТЕНТЛИКНИНГ ТУЗИЛИШИ ВА МАЗМУНИ

Индивидуал ривожлантириш дастури

Билим, малака ва шахсий сифатлар

Мавжуд
даража

Истикбол
вазифалар

Педагогик билимлар







Психологик билимлар













Мутахассислик билимлари







Дидактик малакалар: билишга оид (гностик) лойи^алаш ижодий-амалий (конструктив) тадкикотчилик мулокотга кирувчанлик (коммуникатив) ташкилотчилик изчилликни таъминловчи (процесссуал) техник-технологик малакалар







Тарбиявий ишларни ташкил этиш малакалари:
билишга оид (гностик) лойи^алаш малакалари ижодий-амалий (конструктив) тадкикотчилик мулокотга кирувчанлик (коммуникатив) ташкилотчилик изчилликни таъминловчи (процесссуал) техник-технологик малакалар







Рухдятнинг касбий адамиятга эга хусусиятлари ва шахсий сифатлар: педагогик фикрлаш тизимлилик мослашувчанлик мобиллик ижодкорлик ^озиржавоблик хдссий ривожланганлик педагогик рефлексия







Уз-узини ривожлантириш максадлари







Уз-узини ривожлантириш учун топшириклар










Педагогнинг касбий жихдтдан ривожланиш даражасини яна куйидаги шкала ердамида х,ам аниклаш мумкин (4-жадвал):



  1. жадвал.

Касбий ривожланиш шкаласи



Касбий компетентлик сифатлари

Шкала курсаткичлари

10|9|8|7|6|5|4|3|2|1

1. Ижтимоий компетентлик

1)

ижтимоий ташкилотлар ва субъектлар билан узаро му- носабатда була олиш ку- никма, малакаларига эгалик































2)

касбий мулок;от ва хатти- харакат услубларини узлаш- тира олганлик































2. Шахсий компетентлик

1)

доимий равишда касбий усишга эришиш ва касбий малакани ошириб бориш































2)

касбий фаолиятда уз ички имкониятларини руебга чинара олиш































3. Махсус компетентлик

1)

мустакдл равишда касбий- педагогик фаолиятни ташкил этишга тайерланиш































2)

одатий касбий-педагогик вазифаларни тугри хал кдлиш ва уз мехнатининг натижа- ларини реал бахолаш малака- сига эгалик































3)

мутахассислиги буйича янги билим ва куникмаларни мус- такдл равишда изчил узлаш- тириб бориш к;обилиятига эгалик































4. Технологик компетентлик

1)

касбий-педагогик билим, ку- никма ва малакаларни бойи- тадиган илгор технология- ларни узлаштириш к;обилия- тига эгалик































2)

замонавий дидактик воси- талар (техник воситалар, ук;ув к;уроллари)дан фойдаланиш малакасига эгалик































5. Экстремал компетентлик







1)

фавкулотда колатларда (та- биий офатлар содир булган- да, технологик жараен ишдан чикканда) окилона карор ка­бул килиш, тутри каракат- ланиш малакасига эгалик































2)

муаммоли вазиятларда (педа­гогик зиддиятлар юзага кел- ганда) окилона карор кабул килиш, тутри каракатланиш малакасига эгалик


































Шундай килиб, бозор муносабатлари шароитида мехрат бозорида юзага келадиган кучли ракобатга бардошли булиш эктиежи х,ар бир мутахассисни узида касбий компетентлик ва унга хос сифатларни таркиб топтиришга ундайди. Лугавий жихдтдан “кобилият”, мазмунан эса “фаолиятда назарий билимлардан самарали фойдаланиш, юкори даражадаги касбий малака, макорат ва иктидорни намоен эта олиш” маъносини англатувчи компетентлик негизида муайян сифатлар намоен булади. Хусусан, педагогга хос касбий компетентлик негизида ижтимоий, махсус (психологик, методик, информацион, креатив, инновацион камда коммуникатив), шахсий, технологик ва экстремал компетентлик каби сифатлар акс этади. Бир катор, хусусан, А.К.Маркова камда Б.Назароваларнинг тадкикотларида педагогик компетентликнинг таркибий асослари кайд этиб утилган. Педагогнинг касбий компетенцияси педагогик (укув ва тарбия) жараенни самарали, муваффакиятли ташкил этилишини таъминлайди. Касбий компетенцияга эга булиш учун педагог уз-узини изчил ривожлантириб боришга эътиборни каратиши зарур. Уз-узини ривожлантиришда педагогга “Индивидуал ривожланиш дастури” кул келади. Зеро, ушбу дастурда педагогда мавжуд булган компетентлик сифатлари ва ривожлантириш зарур булган сифат, БКМни аник, холис ифодалаш мумкин.


Назорат учун саволлар:

  1. “Компетентлик” тушунчаси ^андай маънони англатади?

  2. Касбий компетентлик нима ва у ^андай х,олатларда намоен булади?

  3. Касбий компетентлик негизида ^андай сифатлар акс этади?

  4. Ижтимоий ва махсус компетентлик деганда нимани тушунасиз?

  5. Психологик ва методик компетентликнинг мох,ияти нимадан иборат?

  6. “Информацион компетентлик” деганда нимани тушунасиз?

  7. Креатив ва педагогик компетентлик нима?

  8. Инновацион компетентликнинг узига хос жихдтлари нималарда куринади?

  9. Педагогик фаолиятда коммуникатив компетентлик ^андай ахдмият касб этади?

  10. “Шахсий компетентлик” тушунчаси Сиз учун ^андай маънони англатади?

  11. А.К.Маркова педагогик компетентликнинг таркибий асосларини ^андай ифодалаган?

  12. Б.Назарованинг ендошувига кура педагогик компетентлик ^андай асослардан таркиб топади?

  13. Индивидуал ривожланиш дастури нима?

  14. Педагогнинг индивидуал ривожланиш дастурида нималар акс этади?

  15. Уз-узини ривожлантириш деганда нимани тушунасиз?

  16. Уз устида ишлаш нима?

  17. Педагогнинг уз устида ишлаш моделида ^андай х,олатлар акс этади?

  18. Педагогнинг уз устида ишлаши ^андай бос^ичларда кечади?

  19. Узини узи тахдил ^илиш деганда нимани тушунасиз?

  20. “Уз-узини бах,олаш” тушунчаси ^андай маънони

англатади?

  1. Шахснинг уз-узини бах,олаши ^андай омиллар негизида кечади?

  2. Уз-узини бах,олаш ^андай формула ердамида

ифодаланади?

  1. Узини-узи бах,олаш моделида ^андай х,олатлар акс этади?

ПЕДАГОГИК МАХРРАТ АСОСЛАРИ ВА УНИНГ
ТАРКИБИЙ ЦИСМЛАРИ

Режа:

  1. Педагогик махоратнинг таркибий хисмлари ва уларнинг мохияти.

  2. Педагогнинг коммуникатив компетентлиги.

  3. Таълим жараенини самарали бошхариш ва педагогик низоларни хал этиш.

  4. Замонавий педагог имиджи.

Таянч тушунчалар: махорат, педагогик махорат, педагогик махоратнинг таркибий хисмлари, педагогик билимдонлик, педагогик рефлексия, педагогик одоб, педагогик одобнинг асосий шакллари, педагогик обру, педагогик хобилият, педагогик хобилият турлари, педагогик мулохот маданияти, педагогик мулохот турлари, педагогик мулохот услублари, педагогик хамдардлик, педагогик релаксация, педагогик назокат (такт), педагогик тажриба, низо, педагогик низо, педагогик низо турлари, педагогик низоларни хал хилиш йуллари.
Фойдаланиш учун адабиетлар:

  1. Мухиддинов А.Г. Ухув жараенида нутх фаолияти. - Т.: Ухитувчи, 1995.

  2. Сайидахмедов Н. Педагогик махорат ва педагогик технология. - Т.: ОПИ, 2003.

  3. Султонова Г.А. Педагогик махорат. - Т.: Низомий номидаги ТДПУ, 2005.

  4. Кудратов Т. Нутх маданияти асослари / ОУЮ учун ухув хулл. - Т.: “Педагог”, 1993.

  5. Husanov B., G’ulomov V. Muomala madaniyati / Darslik. - T.: “Iqtisod-moliya”, 2009.

  1. Педагогик махоратнинг таркибий кисмлари ва уларнинг мохияти. “Педагогик махорат” тушунчаси утган асрнинг 80-90- йилларида илмий-педагогик жихатдан асосланиб, ОТМда мустахил фан сифатида ухитила бошлаган. “Педагогик технология” фани ухитила бошлагач эса “Педагогик мах,орат” фанининг асослари унинг мазмунига сингдириб юборилди.

Педагог кадрларни кайта тайерлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимида “Педагогик компетентлик ва ва креативлик асослари” модули негизида тингловчиларни педагогик мах,орат асослар билан таништириш максадга мувофикдир. Зеро, тингловчилар томонидан педагогик мах,оратнинг таркибий элементлари билан таништириш, уларда педагогик техника, нутк маданияти, педагогик деонтология, коммуникатив кобилият, педагогик низо, шунингдек, замонавий педагогнинг имиджи тугрисидаги маълумотларнинг узлаштирилиши ва мазкур билимлар негизида зарур малакаларнинг узлаштирилиши ОТМда ташкил этиладиган педагогик жараен сифатини яхшилаш, самарадорлигини таъминлашни кафолатлайди.
“Педагогик компетентлик ва ва креативлик асослари” модули буйича тингловчиларни педагогик мах,орат ва унинг таркибий элементлари билан таништириш жараенида куйидаги вазифалар х,ал килинади: тингловчиларни педагогик мах,оратнинг таркибий кисмларига доир назарий билимлар билан куроллантириш; уларда педагогик фаолиятни окилона ташкил этиш, педагогик жараенни самарали йулга куйиш куникма ва малакаларини ривожлантириш; тингловчиларнинг педагогик ва нутк техникасига эга булишларини таъминлаш; уларда педагогик деонтология ва педагогик маданият сифатларини таркиб топтириш, педагогик кобилиятни ривожлантириш; тингловчилар томонидан педагогик мулокот, педагогик назорат (такт) ва педагогик таъсир курсатиш малакаларини етарли даражада узлаштирилишини таъминлаш; уларда педагогик маданият сифатларини шакллантириш.
Олий таълим муассасалари педагогларининг касбий мах,оратлари хдкида суз юритишдан аввал “мах,орат” ва “педагогик мах,орат” тушунчаларининг мох,ияти билан танишиб олиш максадга мувофикдир.
Махорат (а. “махорат” - мохирлик, усталик, эпчиллик) - бир иш еки фаолиятни юксак даражада, хеч бир кийинчиликсиз, ута мохирлик билан бажариш.
Педагогик махорат - педагогнинг педагогик жараенни ташкилий, методик, рухий ва субъектив жихатдан ута мохирлик, усталик билан ташкил этиш хамда бошкариш кобилияти ва малакасига эгалиги
Педагогнинг махорати бевосита касбий-педагогик фаолиятда куринади. Шу сабабли у педагогик жараеннинг умумий мохиятини чукур англай олиши, бу жараенда устувор ахамият касб этадиган конуниятлардан хабардор булиши, педагогик фаолиятни самарали ташкил этиш механизмларини пухта эгаллай билиши лозим.
Таълим жараенининг фаол иштирокчиси булган педагогнинг педагогик махорати унинг шахси, иш тажрибаси, фукаролик макоми, мутахассис сифатидаги мавкеи, у томонидан педагогик техниканинг етарли даражада эгалланганлиги, касбий фаолиятнинг индивидуаллигидан далолат беради.












Таркибий кисмлар

Педагогик
билимдон-
лик

Педагогик му-
локот маданияти


Педагогик
одоб

Педагогик
кобилият

Педагогик
релаксация

Коммуникатив
таъсир курсатиш
кобилияти


Педагогик
такт

Нутк
техникаси

Педагогик
ижодкорлик

Педагогик
техника

Педагогик
тажриба
Педагогик махорат яхлит тизим булиб, унинг таркибида бир катор сифатлар кузга ташланади. Жумладан (6-расм):

  1. расм. Педагогик мауоратнинг мууим таркибий цисмлари

Педагогик мах,оратнинг асосини педагогик билимдонлик ташкил этади.

Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish