Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни



Download 0,51 Mb.
bet14/37
Sana16.03.2022
Hajmi0,51 Mb.
#496284
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   37
Bog'liq
ПЕДАГОГИК КОМПЕТЕНТЛИКНИНГ ТУЗИЛИШИ ВА МАЗМУНИ

Ташкилотчилик кобилияти -







Авторитар кобилият -

талабалар жамоасини уюштира







талабаларга хдссий-иродавий

билиш, жамоани жипслаштира






таъсир этиш оркали улар

олиш, педагогик фаолиятни тугри







уртасида обру козониш

ташкиллаштириш кобилияти







имкониятини яратувчи кобилият







  1. расм. Педагогик цобилият турлари (В.А.Крутецкий)

Замонавий шароитда х,ар бир укитувчи узида куйидаги педагогик кобилиятларни тарбиялай олиши керак:
г



  1. л
    мулокотга киришувчанлик;

  2. хиссий сезгирлик (касбий зийраклик, бошкаларга хамдард була олиш, ички сезгига эга булиш);

  3. харакатчанлик, таълим жараени иштирокчиларига иродавий таъсир курсатиш ва ишонтириш кобилиятига эгалик;

  4. хиссий баркарорлик (уз-узини тута билиш, уз-узини бошкариш, уз-узини назорат килиш);

  5. келажакни макбул холда башоратлай билиш;

  6. касбий мустакиллик, ижодий кобилиятга эгалик

Кобилиятли педагогларда куйидаги ноеб кобилиятлар хам кузга ташланади:

  • бир вактнинг узида бир неча фаолиятни бажара олиш (м: эшитиш, куриш, укиш, езиш, фикр юритиш, мулокот килиш ва б.);

  • атрофида кечаетган икки еки бир неча вокеликни бирдек кабул килиш (бир талабанинг маърузасини эшитгани холда, бошка талабаларнинг фаолиятларини кузата олиш);

  • ута кизикувчанлик (табиат ва жамиятда кечаетган хар бир вокеа-ходиса (гарчи улар энг ахамиятсиз, эътиборга ташлан- майдиган булса-да) мохиятини билишга интилиш, хаддан зиед куп саволларга жавоб топишга интилиш);

  • мия фаолиятининг биокимевий ва электрик фаоллиги (мия деярли тухтовсиз фаолият курсатиб, нихоятда кам вакт “дам олади”, билиш жараенида ноаникликлар кузга ташланса, улар тезда бартараф этилади; уйкучанлик кобилиятли педагогларга хос хусусият эмас);

  • нутки ва фантазиясининг бойлиги (кобилиятли укитувчиларнинг аксарияти нихоятда бой нуткка эга, уларда фантазия (тасаввур килиш) кобилияти бекиес даражада кучли);

  • кучли хотира (йирик хажмдаги матнни, м: достонларни бир марта укиш билан тулалигига едлаб олиб, уни сузма-суз кайта хикоя килиб бериш кобилияти)га эгалик

Укитувчиларнинг педагогик кобилиятлари муайян шароитлара намоен булади. Улар:
г ~\

  • дарсга таиергарлик куриш жараени;

  • дарс лойихасини ишлаб чихиш жараени;

  • таълим жараени;

  • ухувчиларнинг фаолиятларини назорат хилиш жараени;

  • ухувчилар томонидан узлаштирилган билимларини бахолаш жараени;

  • дарсдан ва таълим муассасасидан ташхарида тарбиявиИ тадбирларни ташкил этиш жараени;

  • маънавий-маърифий ишларни утказиш жараени;

  • ахборот соатларини ташкил этиш жараени;

  • хар бир ухувчига ва гурух жамоасига ендошув жараени;

  • ота-оналар билан мулохотда булиш жараени;

  • хамкасблар билан мулохотда булиш жараени;

  • таълим муассасасининг рахбарияти билан мулохотда булиш жараени;

  • шахсий фаолиятни тахдил хилиш жараени;

  • уз устида ишлаш жараени ва б.

Ухитувчига хос хобилиятаар орасида перцептив хобилият хам мухим ахамиятга эга (9-расм):






  1. расм. Перцептив-педагогик цобилият турлари

Перцептив-педагогик кобилият узида уч турдаги сезгирликни камраб олади. Улар:

  • объектни ^ис этиш;

  • меъер ва ендошувни хис килиш;

  • дадлдорликни ^ис килиш.

Укитувчиларда перцептив-педагогик кобилиятларнинг мавжуд даражаси педагогик интуицияни шакллантиришга хизмат килади.
Интуиция (лот. “intuitio” < “intueri” - “синчиклаб, иккат билан карамок”) -мантикий богланмаган еки мантикий хулосага келиш учун далиллар етарли булмаганда чукур муло^аза юритиш асосида масалани ечишнинг таркибини булган эврестик (унумли ижодий фикрлаш) жараени


Л
Педагогик интуиция - укитувчининг педагогик жараенда узаро мантикий богланмаган еки, мантикий хулосага келиш учун далиллар етарли булмаган чукур муло^аза юритиш асосида таълимий ва тарбиявий муаммоларни ечишга каратилган эврестик фикрлаш жараени
Интуиция маълум белгиларга кура оддий муло^азадан фарк килади. М:
л

  • тезкорлик, баъзан ла^зада шаклладиган фараз ва масаланинг ечими;

  • фараз ва масала ечимининг етарли даражада мантикий асосланмаслиги;

  • “ижобий” интуиция карор кабул килишда намоен булади;

Укитувчига хос булган ташкилотчилик кобилияти унинг фаолиятида узига хос урин эгаллайди.
Ташкилотчилик кобилияти - мутахассис сифатида укитувчиларда намоен булиб, таълим ва тарбия жараен- ларини педагогик талабларга мувофик ташкил эта олиш, укувчилар жамоасини самарали бошкаришни таъминловчи
индивидуал психологик хусусият


кобилиятга эгалиги куйида-
Укитувчининг ташкилотчилик гиларда намоен булади:

Г
педагог фаолиятини тугри ташкиллаштириш;

  • укувчилар жамоасини самарали бошкариш;

  • жамоани мустаукам жипслаштира олиш;

  • укувчиларнинг укув-билиш фаолиятини муваффакиятли бошка- риш;

  • укувчиларда илмий билимларни узлаштириш куникма, малакаларини шакллантира билиш;

  • дарс жараенида вактни тугри, окилона таксимлаш ва режани самарали, тулаконли бажариш;

  • укувчилар билан индивидуал ишларни изчил ташкил этиш;

  • гуруу жамоаси билан доимий равишда жамоавий еки гуруули ишларни олиб бориш;

  • укувчиларни таълим муассасаси ички тартиб-коидаларига катъий риоя этишга одатлантириш;

  • укувчиларга уларнинг еш, психологик ва шахсий хусусиятларни инобатга олган уолда укув ва ижтимоий топширикларни бериш;

  • укувчиларнинг диккатини муваффакиятли бошкариш;

  • укувчилар уртасида кизгин баус-мунозарани ташкиллаштириш ва уни самарали бошкариш;

  • дарсларда уйин технологияларидан фойдаланиш ва унда барча укувчиларнинг бирдек фаол иштирок этишларига эришиш;

  • укувчиларнинг укув фаолликларини самарали ошириш, уларнинг мустакиллигини таъминлаш;

  • укувчилар билан узаро уамкорликда тарбиявий ишлар руйхатини ишлаб чикиш

Укитувчига дидактик кобилиятга эгалиги уам мууим ауамиятга эга.
Мох,иятига кура укитувчининг дидактик кобилиятга эгалиги куйидагиларда намоен булади:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish