Pedagogik faoliyatda o’zaro munosabatlar Pedagogik faoliyatning o’ziga xos xususiyati ii-bob Pedagogik faoliyatdagi o’qituvchi va o’quvchi o’rtasidagi munosabat

XULOSA

Shu nuqtai nazaridan, konfliktlar yechimini kuyidagi guruhlarga ajratish mumkin:

• 
  tomonlarning ixtiyoriy kelishuviga ko’ra ziddiyatning yechimga kelishi va to’xtatilishi;
  
• 
  konfliktning simmetrik yechimining topilishi va to’xtatilishi (ikki taraf xam bir xilda yo yutib chiqadi, yo yutqizadi);
  
• 
  konfliktning asimmetrik Hal bo’lishi ( ziddiyatda fakat bir tomon yutib chikadi);
  
• 
  konfliktning boshqa bir katta nizoni keltirib chikarishi;
  
• 
  konfliktning asta "o’chib", "so’nishi" va yo’kolib borishi.
  

Ko’rinib turibdiki, aslida konfliktning yechimiga karab turlarga bo’linishi, uning mavjud bulgan barcha xususiyatlarini o’zida jamlamaydi. Chunki konfliktning yechimga kelishida juda ko’p nostandart xolatlar mavjud bo’ladi.

Amerikalik olim R.Dal konflikt yechimining kuyidagi uch speqifik turlarini ajratib kursatadi: konfliktning tupikka kirib kolishi, zo’ravonlik ko’rsatish, nizoning tinchlik bilan tugatilishi. Boshkacha kilib aytganda, konfliktning tupikka kirib kolishi - "biror muddatga uning yechimi to’xtatilganligini", zo’ravonlik asosida hal bo’lishi - tomonlarning bir-birini yuq kilishga urinishini, nizoning tinch yo’k bilan xal yetilishi yesa - uning konstruktiv, ya’ni akl bilan hal qilinishi imkoniyati ishga solinganligini anglatadi. Ammo xar kanday vaziyatda ham konfliktning yechimi topilmaganligi uning umuman yo’q bo’lib borayotganligini yemas, balki nizoning ochik formadan "yashiringan" formata o’tib borayotganligini bildiradi. "Yashiringan" formadagi konflikt ye’a nima okibatlarda olib kelishi - tomonlarning qanday yemoqional-psixologik xususiyatlarni o’zida to’plab borayotganligiga bog’lik bo’ladi. Agar bu holatlar - ijobiy sensorlarga tayansa, konflikt yechimini topish uchun sharoit mavjud bo’ladi, agar ular salbiy sensorlarni kuchaytirib yuborsa. demak, konfliktdagi keskinlikning oshib borayotganligini anglatadi.

Shunday qilib,

- konfliktning yuzaga kelishi tabiiy hol hamda uning vujudga kelishidan ko’rkmaslik

va dovdiramaslik lozim;

konfliktning subyektiv va obyektiv kelib chiqish sabablarini muhokama kilish darkor;

konflikt tomonlar manfaatlarining to’knashuvi hisoblanadi; konfliktning yechimini topish uchun ikki tomonning ixtiyoriy sayi-xarakalar olib borishi va konflikt yechimini topishga rozi-rizoligi talab yetiladi;

har qanday konfliktning o’z yechimi mavjud, fakat uni topa bilish zarur;

konfliktning yechimi topilmaganda, u "so’nishi", yo’k bo’lganday ko’rinishi mumkin, aslida konflikt o’z-o’zidan hal bo’lmaydi, balki keyinrok boshqa kattaroq nizolarni keltirib chikaradi;

konflikt yechimini ijobiy topish uchun ma’lum bilim va malakalarni egallash darkor;

konflikt yechimini topish jarayonida ziddiyat karama-karshi odamga, uning shaxsiyatiga yemas, balki ikkala tomon o’zaro birlashib, o’z mulohazalarini mavjud muammoga qaratishi darkor;

konfliktni insonlar yemas, balki vaziyatlar va manfaatlar vujudga keltiradi;

konfliktlar har doim mavjud bo’ladi, shuning uchun ham yoshlar ularni boshkarish malakasiga ega bo’lishi lozim
Adabiyotlar

1. Karimov I.A. “Barkamol avlod O’zbekiston taraqqiyotining poydevori”.-T, “Sharq”, 1998 y.

2.Voronin G.L. Konfliktы v shkole. Sosiologicheskiye issledovaniya №3, 1994 g.

3.Liseskiy K.S. Preduprejdeniye mejlichnostnыx konfliktov v sisteme otnosheniy starsheklassnikov A/R dissertasii M., 1994.

4.Rыbakova M.M. Konflikt i vzaimodeystviye v pedagogicheskom prosesse. – M.: Prosveщyeniye, 1991.

5.Podlasыy I.P. Pedagogika. – M.: Vlados, 2003.