Inventarizatsiya o'tkazish jarayoni. Inventarizatsiya boshlanishida har bir inventarizatsiya qilinadigan obyekt bo'-yicha moddiy qiymatliklarning buxgalteriya daftarlaridagi qol-diqlari chiqariladi.
Inventarizatsiya komissiyasi tomonidan xonalar, qiymat-liklarni saqlash joylari plombalanib, obyektga begona shaxslar-ning kirishi to'xtatiladi va o'lchov asboblarining to'g'riligi ham-da ularni tamg'alash muddatlariga rioya qilinganligi tekshiriladi. Moddiy javobgar shaxslardan, ular tomonidan inventarizatsiya qilinadigan moddiy qiymatliklarga doir barcha xarajat-lar buxgalteriyaga topshirilganligi to'g'risida tilxat olinadi.
Chakana savdo korxonalarida naqd pul mablag'larining qoldig'i va kundalik pul tushumi aniqlanadi.
Moddiy javobgar shaxslar tovar-moddiy boyliklarini in-ventarizatsiyadan o'tkazishga tayyorlaydi (materiallar nomlari bo'yicha ajratiladi, tovarlar va idishlar navlarga ajratiladi). Yaroqsiz holga kelgan va brak qilingan tovarlar alohida ajratiladi. Komissiya tomonidan mavjud moddiy qiymatliklar o'lchash, tortish, sanash va h.k. yo'llar bilan tekshiriladi va natijalari inventarizatsiya ro'yxatlariga yoziladi. Inventarizatsiya ro'yxatlari 3-4 nusxada rasmiylashtiriladi. So'ngra aniq-langan haqiqiy qoldiqlar buxgalteriya daftarlaridagi qoldiqlar bilan solishtiriladi. Inventarizatsiya natijalari dalolatnoma yoki taqqoslash vedomostlari bilan rasmiylashtiriladi.
Inventarizatsiyani o'tkazish uchun korxonada doimiy faoli-yat ko'rsatadigan inventarizatsiya komissiyasi tuziladi. Uning tarkibi quyidagicha:
korxona rahbari yoki uning o'rinbosari (komissiya raisi);
bosh buxgalter;
bosh mutaxassislar (muhandislar, iqtisodchilar, tex-nologlar va h.k.);
tarkibiy bo'linmalar (xizmatlar) boshliqlari;
jamoatchilik vakillari.
Doimiy faoliyat ko'rsatadigan inventarizatsiya komissiyasi quyidagi funksiyalarni bajaradi:
• o'tkazilgan inventarizatsiya natijalarini ko'rib chiqadi;
kamomadlar, xo'jasizlik va o'z xizmat vazifasiga sovuq-qonlik qilgan xodimlarga nisbatan moddiy va intizomiy jazo choralari qo'llash to'g'risida korxona rahbariyatiga takliflar kiritadi;
qayta navlash natijalarini hisobga o'tkazish masalasini ko'rib chiqadi;
• korxonadagi moddiy qiymatliklar saqlanishini yaxshlash bo'yicha takliflar beradi;
aniqlangan kamomad va oshiqchaliklar bo'yicha ma'muriy tek-shiruv o'tkazish uchun komissiya tarkibini tavsiya qiladi;
inventarizatsiyaga doir ishlar hajmi kam va korxonada taftish komissiyasi mavjud bo'lgan hollarda inventarizatsiya o'tkazish mazkur komissiyaga yuklatilishi mumkin.
Ish hajmi katta bo'lganda mulklar va moliyaviy majbu-riyatlarni bir paytda inventarizatsiya qilish uchun ishchi inventarizatsiya komissiyalari tashkil etiladi. Uning tarkibi quyida-gicha bo'lishi mumkin:
korxona bo'linmasi rahbarining vakili (ishchi komissiya raisi);
mutaxassislar (iqtisodchi, buxgalteriya xodimi, muhandis, texnolog, tovarshunos, omborchi va b.).
Ishchi inventarizatsiya komissiyalari tarkibiga inventarizatsiya qilinadigan mulklarni, baho shakllanish tartibini, dast-labki hisobni va hokazolarni yaxshi biladigan tajribali xodim-lar kiritilishi mumkin. Shuningdek, korxonaning ichki audit bo'limi va tashqi auditorlik tashkiloti mutaxassislari ham jalb qilinishi mumkin. Ishchi inventarizatsiya komissiyalarining soni va tarkibi korxona rahbari buyrug'i (farmoyishi) bo'yicha tas-diqlanadi (Xsl9 BHMSga 1-ilova).
Ishchi inventarizatsiya komissiyalari zimmasiga quyidagi majburiyatlar yuklanadi:
— moddiy qiymatliklar va pul mablag'larini saqlash joylarida hamda ishlab chiqarishni inventarizatsiya qilish;
— korxona buxgalteriyasi xodimlari bilan birgalikda inventarizatsiya natijalarini aniqlash va kamomad va oshiqchaliklarni hisobga o'tkazish hamda tabiiy kamayish me'yorlaridoirasidagi kamomadlarni hisobdan chiqarish bo'yicha takliflar
ishlab chiqishda ishtirok etish;
Do'stlaringiz bilan baham: |