Pechat jahon-tarixi uzb 11-sinf 2018-2019 darslik

M
ustaqil ish
X
aritadan foydalanib, 
M
arkaziy va 
Sh
arqiy 
Y
evropa 
davlatlariga tegishli hududlarni maqomiga ko‘ra tasnif-
lang va izoh bering.
M
atndan foydalanib, 
Sh
arqiy 
Y
evropa mamlakatlarida 
demokratik o‘zgarishlar xronologiyasini tuzing.

---

15
3-MAVZU. SOVET DAVLATINING PARCHALANISHI VA 
SOBIQ SOVET RESPUBLIKALARIDA MUSTAQILLIKNING 
E’LON QILINISHI 
MDH
ning tashkil topishi.
 1991-yilning oxiriga kelib barcha so-
biq respublikalar 
SSSR
 tarki 
bidan chiqqanligini e’lon qildilar. 1991-
yil 8-dekabrda 
R
ossiya, 
U
kraina va 
B
elarus rahbarlari yig‘ilib, 
SSSR
 siyo 
siy birlik sifatida tugatilganligini va 
M
ustaqil 
D
av latlar 
H
amdo‘stligi (
MDH
) tuzil 
ganligini tasdiqladilar.
SSSR
 qachon va qaysi davlatlar ishtirokida tu-
zilgan edi?
1991-yil 25-dekabr kuni 
SSSR
 prezidenti 
M
.  
G
orbachyov davlat 
boshlig‘i vakolatlarini o‘zidan soqit qilganligi to‘g‘risida bayonot berdi.
1991-yil dekabrda 
T
urkmaniston poy-
taxti 
A
shxobod shahrida beshta 
M
arka-
ziy 
O
siyo respublikalari rahbarlarining 
uchrashuvi bo‘lib, unda a’zo davlat-
larning tengligi va barchasining 
MDH
 
ta’sischisi sifatida ittifoqqa qo‘shilishi 
ma’lum  qilindi.  1991-yil  dekabrda 
Q
o-
zog‘istonning 
O
lmaota shahrida bo‘lib 
o‘tgan uchra 
shuvda 
D
eklaratsiya qabul 
qilinib, 
SSSR
 xalqaro huquq subyekti va geosiyosiy reallik sifatida 
o‘z faoliyatini tugatganligi ta’kidlandi. 
Sh
u yil oxirigacha 
B
oltiqbo‘yi 
respublikalari  –  
L
atviya, 
L
itva, 
E
stoniyadan 
tashqari 
barcha 
sobiq 
sovet respublikalari 
MDH
 tarkibiga kirdi. 
A
mmo 
G
ruziya 2008-yili, 
U
kraina esa 2014-yildan 
MDH
 faoliyatida qatnash 
masligini ma’lum 
qildi. 
M
o‘g‘uliston 
MDH
ning bir qator tuzilmalarida kuzatuvchi si-
fatida ishtirok etib kelmoqda. 2008-yili 
A
fg‘oniston 
MDH
ga kirish 
istagini bildirib, hozir 
MDH
 parlamentlararo assambleyasida kuzatuv-
chi sifatida ishtirok etmoqda.
MDH
ning tuzilishi 
SSSR
 parchalangandan so‘ng sobiq sovet respub-
likalari o‘rtasida iqtisodiy va gumanitar aloqalarni saqlab turishda, 
ijtimoiy va gumanitar halokatlarning oldini olishda, paydo bo‘lgan 
muammo 
larni hamkorlikda hal etishda muhim rol o‘ynadi. 
MDH bayrog‘i

---

16