Pdf-xchange 0 Examples


АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШДА



Download 6,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet223/253
Sana26.03.2022
Hajmi6,97 Mb.
#510918
1   ...   219   220   221   222   223   224   225   226   ...   253
Bog'liq
konf02

АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШДА 
МУЛЬТИМЕДИА ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА ВОСИТАЛАРИ 
Кирйигитов Б., Овхунов И. 
Андижон давлат университети 
Мулътимедия тушунчаси 90 йиллар бошидан қўлланилиши 
бошланди. Мультимедиа тушунчаси ва талқини ҳақида турлича фикр ва 
мулохазалар мавжуд. Қисқача айтганди, информатиканинг дастурий ва 
техникавий воситалари асосида аудио, видео, матн, графика ва анимация 
эффектлари асосида ўқув материалларини ўқувчиларга етказиб беришни 
мужассамланган ҳолдаги кўринишни таъминловчи дастурий воситалар мос 
келади [1, 53-бет]. 
Бу каби дастурларнинг файллари кенгайтмалари мисолида кўрамиз: Plain 
text (.txt), Mobipocker (.prc, .mobi), Kindle (.azw), Tome Raider (.tr2, .tr3), 
Multimedia eBook (.exe), eReader (.pdb).
Бошқа томондан, мультимедиа - кўп мухитлилик еки компьютер 
технологиясининг турли хил физик кўринишига эга бўлган ахборот (матн, 
графика, расм, товуш, анимация, видео ва ҳ.к.) ва турли хил ташувчиларда 
мавжуд бўлган ахборот (магнит ва оптик дисклар, аудио- ва видеоленталар 
ва ҳ.к.) дан фойдаланиш билан боғлиқ соха.
Таълим соҳасида мультимедиа самарси замонавий компьютерли 
ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда матн, товуш, видеотасвир, 
график тасвир ва анимацияни (мультиплиацияни) яхлит компьютер 
тизимига бирлаштириш имкони тушуниш мумкин. амадиетдаги 
мультимедианинг иш тартиби аппарат-дастурий мухит ҳисобланиб, 
компьютер техникасида ахборотни киритиш, унга ишлов бериш, сақлаш, 
узатиш ва матн, чизмалар, видеотасвир, товуш ҳамда нутқларни инсонга 
зарур ва қулай ҳолатда етказишдир [1, 29-бет]. 
Бунда бир нечта омилларни ҳисобга олиш керак. Биринчидaн,
фойдaлaнувчигa, aлбaттa, интерфaолликни тaқдим этадигaн, яъни инсон вa 


371 
компьютер ўртaсидa буйруқлар вa жaвоблaр aлмaшинувини тaъминлaб, 
диaлог муҳитини ярaтaдигaн дaстурий мaҳсулот. Иккинчидaн, турли видео 
вa aудио эффектлaр ишлaтилaдигaн муҳит. У томошaбингa ўзичa у ёки бу 
иловани тaнлaш имконини берувчи видеофильмни эслатaди. Яратилган
маҳсулот таркибида мусиқа тараладиган, видеоклиплар, анимация, расмлар 
ва слайдлар галереяси, турли маълумотлар базалари ва бошқалар кириши 
мумкин бўлган интерфаол, компьютерда ишланган маҳсулотдир.
Мультимедиа технологияси ахборотни бир вақтнинг ўзида инсонга 
тушунарли, кўп шакллар (жумладан, нутқ, расм, чизма, тасвир, мусиқа, 
рақам ва ҳарфлар) комбинациясида хавола қила олади. Бу технология 
ахборотни қидириш, нусха олиш ва бошқа бирор компьютерга кўрсатилган 
шаклда, кўчириб ўтказа олади ҳамда уларнинг ҳоҳлаган комбинациясини 
ярата олади. Ундан ташқари, мультимедиа технологиясидан фойдаланувчи 
ўзи дизайн билан шуғуллана олишига имкон беради, шунингдек статик 
(ҳаракатсиз) ва динамик (ҳаракатланувчи) тасвирларни яратиши ҳамда ўз 
ижодий ишининг натижаларини алоқа каналлари орқали ташқи мухитга 
тарқатиши мумкин.
1-расм. Қўл, барабанли ва планшетли сканерлар. 
Мультимедиа тизимларининг жадаллик билан ривожланишига асосий 
сабалар сифатида куйидагиларни келтириш мумкин:
- шахсий компьютерларнинг имкониятларини кенгайганлиги ва 
техник, дастурий воситаларининг ривожланиши;
- компьютернинг тезлиги ва хотира қурилмаларнинг сиғими кескин 
ошиши;


372 
- график имкониятлари кенгайиб, ташқи хотира қурилмаларининг 
техник кўрсатгичлари яхшиланиши.
2-расм. Махсус кўриш техник воситалари. 
Мультимедиа 
технологияларининг ишлатилиши видеотехника 
йўналиши, лазер дисклар, ёзиш техникасининг ҳамда товуш ва тасвирни 
хосил қилиш технологияларининг ривожланиши катта хисса қўшди. Бу ўз 
навбатида, ахборотларни хотирада ихчам (зич) жойлаштириш ва сақлаш 
усулларини яратилиши олиб келди.

Download 6,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   219   220   221   222   223   224   225   226   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish