|
13-модда. Таълимни бошқариш органлари ва таълим муассасалари
Таълимни бошқариш органлари ўз ваколатлари доирасида:
вояга
етмаганларда
қонунга
итоаткорлик
хулқ-атворини
шакллантиришга, уларга ахлоқ ва соғлом турмуш тарзи асосларини
сингдиришга йўналтирилган дастурлар ҳамда услубларни ишлаб чиқади ва
таълим муассасаларининг иш амалиётига жорий этади;
ихтисослаштирилган ўқув-тарбия муассасаларининг, шунингдек вояга
етмаганларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари ҳимоя
қилинишини таъминлаш вазифаларини амалга ошираётган бошқа
муассасаларнинг фаолиятини такомиллаштиришга доир чора-тадбирларни
амалга оширади;
таълим
муассасаларидаги
машғулотларга
узрли
сабабларсиз
келмаётган ёхуд мунтазам равишда қатнашмаётган вояга етмаганларни
аниқлайди ҳамда уларнинг ҳисобини юритади, уларнинг умумий ўрта ва ўрта
махсус, касб-ҳунар таълим олишига доир чора-тадбирларни кўради;
марказлари тўғрисида”ги Низом // Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари
маълумотлари миллий базаси - http://lex.uz.
55
вояга етмаганларга ўз ҳаёт йўлини ва касб-ҳунар танлашида уларнинг
қобилияти, қизиқиши, мойиллиги ҳамда соғлиғининг ҳолатига мувофиқ
психологик ёрдам кўрсатади;
ривожланишида ёки хулқ-атворида нуқсони бўлган вояга етмаганларни
аниқлайдиган, уларни комплекс текширувдан ўтказадиган ҳамда уларнинг
келгусидаги таъминоти, тарбияси ва таълими шаклларини белгилаш бўйича
тавсиялар
тайёрлайдиган
психологик-тиббий-педагогик
комиссиялар
тузади;
якка тартибдаги профилактика ишини олиб боришда иштирок этади;
таълим муассасаларида оммабоп спорт секциялари, техник ва бошқа
тўгараклар, клублар ташкил этилишини ҳамда вояга етмаганларни уларда
қатнашишга жалб этишни таъминлайди, вояга етмаганларнинг бандлиги ва
дам олишини ташкил этишда қатнашади.
Умумий ўрта, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ҳамда
бошқа таълим муассасалари ўз ваколатлари доирасида:
ривожланишида ёки хулқ-атворида нуқсони ёхуд ўқишида муаммолари
бўлган вояга етмаганларга ижтимоий-психологик ҳамда педагогик ёрдам
кўрсатади;
ижтимоий жиҳатдан хавфли аҳволда бўлган, шунингдек таълим
муассасаларидаги машғулотларга узрли сабабларсиз келмаётган ёхуд
мунтазам равишда қатнашмаётган вояга етмаганларни аниқлайди, уларни
таъминлаш, тарбиялаш ва уларга таълим беришга доир чора-тадбирларни
кўради;
таълим муассасаларида оммабоп спорт секциялари, техник ва бошқа
тўгараклар, клублар ташкил қилади ҳамда вояга етмаганларни уларда
қатнашишга жалб этади;
ижтимоий жиҳатдан хавфли аҳволда бўлган оилаларни аниқлайди
ҳамда ушбу оилаларга ўз болаларини таъминлаш, тарбиялаш ва уларга
таълим бериш борасида ёрдам кўрсатади;
вояга
етмаганларда
қонунга
итоаткорлик
хулқ-атворини
шакллантиришга, уларга ахлоқ ва соғлом турмуш тарзи асосларини
сингдиришга йўналтирилган дастурлар ҳамда услубларни амалга оширишга
доир чора-тадбирларни кўради.
Етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар учун
таълим муассасалари ўз ваколатлари доирасида:
вояга етмаганларнинг ота-онаси вафот этган, уларнинг ота-оналари
ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилган, улар ота-оналарининг ота-оналик
ҳуқуқи чекланган, ота-онаси муомалага лаёқатсиз деб топилган, ота-онаси
касал бўлган, ота-онаси узоқ муддат бўлмаган, ота-онаси болаларини
тарбиялашдан ёки уларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний
манфаатларини ҳимоя қилишдан бўйин товлаган ҳолларда, шу жумладан
ота-онаси ўз болаларини таълим муассасаларидан, соғлиқни сақлаш
муассасаларидан, аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш муассасаларидан ва
бошқа муассасалардан олишдан бош тортган тақдирда, шунингдек болалар
ота-онаси қарамоғидан маҳрум бўлган бошқа ҳолларда вояга етмаганларни
56
таъминлаш, тарбиялаш, уларга таълим бериш, келгусида уларни
жойлаштириш ва мустақил ҳаётга тайёрлаш учун қабул қилади;
кам таъминланган, кўп болали оилаларнинг вояга етмаган болаларини,
фақат отаси ёки онаси бор бўлган вояга етмаганларни ушбу оилаларни
ижтимоий қўллаб-қувватлаш мақсадида бир йилдан ортиқ бўлмаган
муддатга таъминлаш, тарбиялаш ва уларга таълим бериш учун қабул
қилади;
мазкур муассасаларда сақланаётган вояга етмаганларнинг ҳуқуқлари,
эркинликлари ва қонуний манфаатлари ҳимоя қилинишини таъминлайди;
якка тартибдаги профилактика ишини олиб боришда иштирок этади.
Таълимни бошқариш органлари ва таълим муассасалари қонун
ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши
мумкин.
1. Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қонун,
«Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»ги қонунинг 17-моддасида
кўрсатилггган ваколатлар доирасида, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Маҳкамасининг 2004 йил 5 августдаги 372-сонли қарори билан тасдиқланган
«Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги тўғрисида»ги низом ва
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 20 июлдаги
341-сонли қарори билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси Олий ва
ўрта махсус таълим вазирлиги тўғрисида»ги низом ва бошқа норматив
ҳуқуқий хужжатлар асосида вояга етмаганлар ўртасида назоратсизлик ва
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини ташкил этади ва амалга оширади.
2. Таълимни давлат томонидан бошқариш органлари ва таълим
муассасалари:
таълим олувчилар, уларнинг ота-онаси ёки ота-онасининг ўрнини
босувчи шахслар ўртасидаги ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир
дастурларни ишлаб чиқади, тасдиқлайди ва амалга оширади;
таълим олувчилар, уларнинг ота-онаси ёки ота-онасининг ўрнини
босувчи шахслар ўртасида ҳуқуқбузарликлар профилактикасини амалга
оширади, шу жумладан мазкур ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши
сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлайди,
бартараф этади;
таълим
олувчиларда
қонунга
итоаткорлик
хулқ-атворини
шакллантиришга, уларга жамиятда қабул қилинган хулқ-атвор нормалари ва
қоидаларини сингдиришга йўналтирилган дастурлар ҳамда услубларни
ишлаб чиқади ва таълим муассасаларининг иш амалиётига жорий этади;
таълим олувчилар орасида ҳуқуқбузарликлар содир этишга мойил
бўлган шахсларни аниқлайди ҳамда уларга нисбатан ижтимоий реабилитация
қилиш ва ижтимоий мослаштириш чора-тадбирларини кўради;
таълим олувчиларнинг бандлигини ва бўш вақти мазмунли
ўтказилишини таъминлаш мақсадида таълим муассасаларида ҳаммабоп спорт
секциялари, техник ва бошқа тўгараклар, клублар ташкил этади;
57
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи ва
унда иштирок этувчи бошқа органлар ҳамда муассасалар билан ўзаро
ҳамкорлик қилади.
Таълимни давлат томонидан бошқариш органлари ва таълим
муассасалари ички ишлар органларига:
ҳуқуқбузарликлар фактлари ҳақида;
одамларнинг ҳаётига ёки соғлиғига таҳдид соладиган оилавий-маиший
низолар
тўғрисида
ва
оилавий-маиший
муносабатлар
соҳасидаги
ҳуқуқбузарликлар ҳақида;
таълим олувчи шахс ғайриижтимоий хулқ-атворга ва ҳуқуқбузарликлар
содир этишга жалб этилганлиги ҳақида;
ҳуқуқбузарликлар содир этишга мойил бўлган шахслар ҳақида хабар
қилиши шарт.
(Таълимни бошқариш органлари ва таълим муассасаларининг вояга
етмаганлар ўртасида назоратсизлик ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасига
оид махсус ваколатлари 14 ва 15-моддаларнинг шаҳрида баён этилган).
Do'stlaringiz bilan baham: |
