Pazandachilik asoslari

Mehnat ta’limining maqsad va vazifalari. 
Mehnat ta’limining maqsadi:
O‘quvchilar tomonidan bajariladigan 
moddiy ne‘matlar yaratishga qaratilgan aqliy va jismoniy harakatlardir. Ularning 
mehnat qurollari vositalari va jarayonlari haqidagi bilimlarni hamda ma‘lum 
sohadagi ishlab chiqarish mehnatini bajarish uchun zarur amaliy ko‘nikma va 
malakalarni egallashlariga ongli ravishda kasb tanlashga hamda jamiyat va shaxs 

---

6 
farovonligi yo‘lida mehnat faoliyatiga qo‘shilishlariga imkon beruvchi shaxsiy 
sifat va tafakkurlari rivojlanishiga qaratilgan. 
 
Mehnat ta’limining vazifalari: 
Turli ishlab chiqarish sohalari 
mazmuniga ta‘lluqli dastlabki ma‘lumotlarni o‘rgatish, o‘lchash, tekshirish 
asboblardan ma‘lumot manbalaridan foydalana olish mehnat amaliyotlarini 
bajarish erishilgan mehnat natijalarini belgilangan talablar bilan taqqoslash orqali 
yaqinroq 
tanishishlariga 
imkon 
yaratish 
mexanizatsiyalashtirilgan 
va 
elektrlashtirilgan vositalar bilan ishlashni texnalogik bilimlarni mehnat qonunlarini 
xavfsizlik texnikasi sanitariya gigiyena qoidalari asoslarini: 
- O‘quvchilarni bozor itisodiyoti qonunlari talablari asosida sifatli 
raqobatbardosh iste‘mol 
mollari talablari asosida mehnat mahsulotlari 
yetishtirilgan va yetishtirilgan mahsulotlarni etkazish vositalarini o‘rgatish ish 
boshqaruvchi usullari, homiylik , ishbilarmonlik sifatlarini shakllantirib borish va 
rivojlantirish.
- O‘quvchilarni bilimga intilish va menatga muhabbat mehnat kishisiga 
nisbattan hurmat hissini singdirish , ularni jamiyatchilik , vatanga sadoqat ruhida 
tarbiyalash.
- Xalq hunarmandchiligi kasblarini o‘rgatish orqali xalqning milliy ruhini
yashash tarzini sanàtlarini tiklash va rivojlantirish, milliy rivojlantirish, milliy 
qadriyatlar , tarixiy yodgorliklar, xalq ustalarining boy merosini o‘rganish ulardan 
o‘z amaliy faoliyatlarida foydalanish ko‘nikmalarini mustahkamlash. 
- Yangi ishlab chiqarish axborot texnologiyalari, komp‘yuter texnikasi yangi 
texnika va jihozlarning qo‘llanishi sohalarini zamonaviy talablar darajasida va 
jahon tajribalariga mos holda o‘rganishlarini ta‘minlash. 
Umumiy o‘rta ta‘lim maktablarining o‘quv rejasida mehnat ta‘limi o‘quv 
faniga
1-4-sinflarda haftasiga 1soatdan; 
5-7-sinflarda haftasiga 2 soatdan; 
8-9-sinflarda haftasiga 1soatdan hammasi bo‘lib 1 yilda 408 soat o‘quv 
yuklamasi ajratilgan. 

---

7 
Mehnat ta‘limi quyidagi 3 ta yo‘nalishga bo‘linadi: 
- Texnologiya va dizayn; 
- Servis xizmati; 
- Qishloq xo‘jaligi asoslari. 
Ushbu har bir mehnat yo‘nalishlari xalq hunarmandchiligi, ishlab chiqarish 
asoslari, kasb tanlashga yo‘naltirish bilan yakunlanadi.
Bitiruv malakaviy ishini bajarishda ko‘pgina olimlarning tadqiqot ishlari 
tahlil qilindi. Jumladan, I.I. Rahmatovning Mehnat ta‘limi metodikasi fanidan 
o‘quv-uslubiy majmua hamda Davlatov K. Mehnat va kasb ta`limi, tarbiyasi 
hamda kasb tanlash nazariyasi va metodikasi bo‘yicha o‘quv qo‘llanma va 
Davlatov K. Mehnat va kasb ta`limi, tarbiyasi hamda kasb tanlash nazariyasi va 
metodikasidan 
amaliy 
mashg`ulotlar 
bo‘yicha 
metodik 
qollanmalar 
Poshshoxo‘jayeva Sh.A., Abdurahmonova Sh.A. Mehnat ta‘limi adabiyotlari tahlil 
qilindi va hokazo.
Yuqoridagilarni nazarda tutgan holda, bitiruv malakaviy ish mavzusini ―V 
sinf o‘quvchilariga mehnat ta‘limi darslarida ―Pazandachilik asoslari‖ bo‘limini 
o‘qitish metodikasi‖ deb nomladik.