Payvandlash metallar, qotishmalar va turli materiallarni plastik deformatsiyalash yoki biriktirilayotgan qismlar orasini qizdirish biian alomlararo birikishi natijasida ajralmas birikma hosil qiluvchi texnologik jarayondir

Sovuq holatda payvandlash bilan yuqori plastik xususiyatga ega metallarni payvandlash m um kin, masalan: aluminiy va uning qotishmalari, mis va uning qotishmaiari. kadmiy, nikel, qo‘rg‘oshin, qalay. sink, titan, kumush va boshqalar. Bu payvandlash usuli turli xil metallarni payvandlashda ishlatiladi, masalan, misni alumin bilan pay vandlashda. Sanoatda, asosan, ikki xil payvvandlash usuli ishlatiladi: ustm a-ust payvandlash va uchm a-uch payvandlash. Ustm a-ust payvandlashda payvandlanayotgan detallam i ustm a-ust taxlab press ostiga qo‘yi!adi. Payvand birikma detallaming plastik deformatsiyalanish hisobiga bo'ladi. Amaliyotda quyidagi payvandlash usullari ishlatiladi; payvandlanayotgan detahii oldindan qismasdan, pay vandlanayotgan detallam i oldindan qisib, payvandlanayotgan detallami bir tomonini deformalsiyalab. 2-rasm.Detallarnii oldindan qismasdan nuqtali payvandlash

Payvandlashga tayorlangan detallar ( 1) o'qdoshli joylashgan puansonlar orasida o ‘rnatiladi (2). Kuchlanish ta ’sir ctganda puansonlaming ishchi do‘nglikiari payvandlash uchun m a’lum deformatsiyaga ega bolguncha metalni ezadi. Puansonlaming ishchi do‘ngliklarining eng ratsionai shakli - bu to ‘g‘ri bvirchakli va dumaloq. Puansonning ishchi do'ngligining eni va diametrini payvandlanayotgan deta! qalinligi 1 -3 ga teng qilib olinadi.

Ishqalab payvandlash dastgohchi A.l.Chudikov tomonidan nashr etilgan oddiy tokarlik dastgohida kamuglerodli po‘latdan tayyorlangan ikkita o ‘zakni uchma-uch birikiirib ishqalash natijasida payvandlashni bajarish mumkinligini ilgari surish bilan vujudga keldi. Ishqalab payvandlash deb, bir-biriga siqilib turgan va nisbiy harakatda ishtirok etadigan ikkita tanavom ing tegish yuzasida hosil bo‘luvchi issiqlikdan foydalanish hisobiga amalga oshiriladigan ajralmas birikma hosil qiiish texnologik jarayoniga aytiladi. Nisbiy harakat uzilganda yoki batamom to ’xtaganda ishqalab payvandlash cho'kich kuchini qo‘yish bilan nihoyasiga yetkaziladi. Payvand birikma, bosim bilan payvandlashning boshqa usullari kabi, payvandlanayotgan tanavorlarning bir-biriga tegib turuvchi hajmlari plastik defonnatsiyalanishi natijasida yuzaga keladi. Ishqalab payvandlashning farqli xususiyati shundan iboratki, bunda issiqiik, ishqalanuvchi yuzalar o ‘zaro harakatlanganda vujudga keluvchi ishqalanish kuchlarini yengishga sarflanuvchi ishning to‘g'ridan to ‘g‘ri o'zgarishi hisobiga hosil bo'iadi.