|
13.4-rasm. Qo‘shtavr balkalarning uchma-uch ulangan payvand joylari (a) va choklarni payvandlashda balkalarning ketma-ket holatlari sxemasi (b).
Sidirg‘a devorli payvand balkalar va ustunlar avvalo bikrlik qobirg‘asisiz yig‘iladi. 13.4-rasm, b da 1, 2, 3 va 4 raqamlari bilan balka choklarini payvandlash tartibi ko‘rsatilgan. I, II, III va IV holatlardan o‘tishda balka dumalatgich bilan 90° ga buriladi.
Galdagi har qaysi chok avvalgisiga teskari yo‘nalishda payvand- lanadi. Bikrlik qobirg‘alari yoy yordamida dastaki yoki yarim avtomatik usulda ikkita payvandchi bir yo‘la ikkala tomondan balkaning o‘rtasidan chetlari tomon payvandlaydi.
Balkalarni montaj qilishda birinchi navbatda uchma-uch joy- larini, shundan keyingina valikli choklarni payvandlash kerak. Prokat qilingan balkalarning montajda uchma-uch ulanadigan joylarini payvandlash tartibi 13.5-rasm, a da ko‘rsatilgan.
rasm. Balkalarning uchma-uch ulanadigan joylarini montajda
payvandlash tartibi:
a — prokat qilingan; b — va d — payvand qilingan.
Avvalo vertikal chok 1, so‘ngra chok 2 va 3 lar payvandlana- di. Tunuka chok 2 va 3 lari bir vertikal tekislikda (9.5-rasm, b) yoki bir-biriga nisbatan surilgan (9.5-rasm, b) bo‘lishi mumkin.
Dastlab vertikal devor choki 1, so‘ngra list chok 2 va 3 lari pay- vandlanadi. Bo‘ylama choklar, odatda, balka uchlariga 400—500 mm yotqizilmaydi va montaj joyida choklar 4 bilan tugallanadi. Bu choklar oxirgi navbatda payvandlanadi.
13.6-rasm. Trubkasimon konstruksiyalarning uchma-uch birikmalari turlari.
Qurilish amaliyotida ustunlar, kolonnalar, tayanchlar va shun- ga o‘xshash boshqa konstruksiyalarni tayyorlash uchun asosiy ele- mentlar tariqasida ba’zan trubalardan foydalaniladi. Diametri 300 mm gacha bo‘lgan trubalarni tugashtirishda chok hamda butun konstruksiyaning mustahkamligini oshiradigan qo‘shimcha de- tallar ishlatiladi (9.6-rasm).
Qoldiriladigan taglik halqada uchma-uch biriktirilgan choklar puxta bo‘ladi (9.6-rasm, a). Bunday biriktirishda tirqish bir xil- da bo‘lishi hamda chetlar va taglik halqa to‘la payvandlanishi uchun qirralarini to‘mtoqlash lozim. Yon tomoniga tunuka qis- tirma qo‘yib uchma-uch tutashtiriladigan choklar tavsiya etila- di (12.6-rasm, b va d). Quvurlar yon tomon tunukaga burchak chok yordamida payvandlanadi (12.6-rasm, d), mas’uliyatliroq uzellarda esa truba devori butun qalinligi baravari eritib pay- vandlanadi (12.6-rasm, b). Bunda chok ancha puxta chiqadi. Montajda, ya’ni quvur uchlarini bir-biriga aniq to‘g‘rilash qi- yin bo‘lgan sharoitlarda payvandlashda muftalar (12.6-rasm, e) ishlatiladi. Shakldor kesikli muftalardan (12.6-rasm, f) diametri 250 mm dan ortiq quvurlarni payvandlashdagina foydalaniladi. Polosalar (12.6-rasm, g) hamda burchakliklar (12.6-rasm, h) vo- sitasida biriktirishda mustahkamligi kamayishi tufayli bu usul tavsiya etilmaydi.
Quvur uzatmalar ishlab chiqish texnologiyasi
Payvandlash usulidan foydalanib quriladigan quvur uzatma- larni shartli suratda quyidagi ikkita guruhga bo‘lish mumkin: tunuka po‘latdan payvandlanadigan quvur uzatmalar va tayyor quvurlardan payvandlanadigan quvur uzatmalar.
Birinchi guruh quvur uzatmalarni payvandlash ko‘p jihatdan tunukadan rezervuar konstruksiyalarini payvandlashga o‘xshash- dir. Bu quvur uzatmalar oldindan tunukalardan juvalangan obechaykalardan bo‘ylama va ko‘ndalang choklab payvandlanadi. Agar bunday quvur uzatmalar 0,07 MPa dan oshmaydigan bosim ostida ishlasa, ular Davlat texnik nazorati tartib-qoidalariga rioya qilmasdan ishlanishi ham mumkin. Ba’zan gaz quvur bikrligini oshirish uchun uning tashqi tomoniga burchak, tavr yoki shveller temiridan qobirg‘alar payvandlanadi.
Tayyor quvurlardan payvandlanadigan ikkinchi guruh quvur uzatmalar bug‘, gaz, suv va har xil suyuqliklar uchun ishlatiladi. Ular, odatda, yuqori bosim ostida ishlaydi. Neft-kimyo quril- malarining quvur uzatmalaridagi ish bosimi 50-70 MPa gacha boradi. Magistral quvur uzatmalarida bosim 6-7 MPa ni tashkil etadi. Bunday quvur uzatmalarda ko‘ndalang choklarnigina uch- ma-uch payvandlashga to‘g‘ri keladi.
Hozirda payvand quvurlarni avtomatik payvandlash usulidan foydalanib tunuka prokatdan tayyorlash yangi usullari joriy etil- gan. Magistral gaz quvurlari uchun payvand quvurlar 2500 mm gacha diametrda tayyorlanadi. Diametri 720 mm gacha bo‘lgan yupqa devorli quvurlar tasmadan kontaktli payvandlash usulida ishlanadi. Diametri 200 mm gacha quvurlar yuksak chastota va radiochastotadagi toklar bilan payvandlanadi. Spiralsimon chokli yupqa devorli quvurlar ham tayyorlanadi. Bunday hollarda po‘lat tasma rulondan maxsus stend yordamida uzluksiz suratda quvur qilib o‘rab turiladi va spiral bo‘yicha flus ostida avtomatik pay- vandlanadi.
0,1 MPa dan ortiq bosim ostida ishlaydigan bug‘ va qaynoq suv quvur uzatmalar (harorati 120°C dan ortiq) Davlat texnik na- zorati tartib-qoidalariga rioya qilgan holda imtihonlardan o‘tgan hamda bosim ostida ishlaydigan quvur uzatmalarni payvandlash huquqi haqida guvohnomasi bo‘lgan payvandchilar tomonidan payvandlanadi.
Quvur uzatmalarni yotqizishda quvurlarni uchma-uch pay- vandlab tutashtiriladigan joylari aylanadigan, aylanmaydigan va gorizontal vaziyatda bo‘lishi mumkin (13.7-rasm).
Payvandlash tugmasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
