Патологик

 
Патогенезда “иложсиз ҳолат”. 
 
Ҳар хил касалликларда кўпинча ходисалар иложсиз ҳолат деб 
номланадиган ҳалқага туташади, бундай оғир ҳолатдан организм ўз кучи 
билан қутила олмайди ва бемор тиббий ёрдамга муҳтож бўлади. Масалан, 
жарроҳлик амалиёти баъзида операциядан сўнг метеоризм деб номланадиган 
патологик жараён кузатилади. Унинг ривожланиш механизми қуйидагича: 
жарроҳлик травмаси (операция) ичакнинг атониясини келтириб чиқаради, 
бунинг натижасида ичакнинг ичидаги махсулотларни ачиш ва чириш 
жараёнлари кучаяди. Тўпланаётган газлар ичакнинг деворини кенгайтиради, 
барорецепторларни қитиқлайди ва рефлектор йўл билан меъда-ичак йўлини 
перисталтикасини ва безларини секрециясини тормозлайди, бу эса ўз 
навбатида бижғиш ва чириш жараёнларини янада кучайтиради оқибатда эса 
метеоризмни янада зўрайиши пайдо бўлади (чизма 1. 2.).
Қон йўқотилганда патологик қонни деполаниши, унинг суюқ қисмини 
томири ўзанидан чиқиши содир бўлади, улар эса айланаётган қон ҳажмини 
дефицитини кўпайтиради, буларнинг оқибатида гипотензия янада зураяди, 
улар ўз навбатида барорецепторлар орқали симпато-адренал системасини 
фаоллаштиради, қон томирларни торайишини кучайтиради, айланаётган қон 
ҳажмининг патологик деполаниши содир бўлади ва оқибатда патологик 
жараён янада оғирлашади. 

---

48 
Буйраклар томирларини спазми унинг паренхимасини гипоксиясини ва 
ренин-ангеотензин омилини келтириб чиқаради у эса томирларни бундан 
кейинги спазмига ва артериал босимнинг кўтарилишига олиб келади. 
Буйраклар гипоксиясида алъдостеронни секрециясини кўпайиши, организмда 
натрий ва сувни ушланиб қолишига олиб келади, натижада айланаётган 
қоннинг ҳажмини кўпайиши содир бўлади.
Шундай қилиб, иложсиз ҳолатда пайдо бўлган патологик жараён ўзини 
ушлаб туради ва кучайтиради. Иложсиз ҳолатларни хосил бўлиши 
касалликни кечишини оғирлаштиради. Касалликларда иложсиз ҳолатларни 
пайдо бўлиши ривожланиши ва оқибатларини механизмларини аниқлаш 
жуда муҳим амалий аҳамиятга эга.
Чунки уларни билиш илмий асосланган патогенетик терапия 
усулларини ишлаб чиқишга имкон беради.