Патологик физиология


Я Л Л И Г Л А Н И Ш Н И Н Г А С О С И Й К Л И Н И К А Л О М А Т Л А Р И



Download 1,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/230
Sana29.04.2022
Hajmi1,7 Mb.
#590770
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   230
Bog'liq
Patalogik fiziologiya

10.9. Я Л Л И Г Л А Н И Ш Н И Н Г А С О С И Й К Л И Н И К А Л О М А Т Л А Р И 
Яллигланиш муаммоси хакида ran юритилганда, айниқса ўткир 
яллигланиш учун хос бўлган беш клиник аломатлар хақида тўхталиб ўтиш 
зарур. 
Яллиғланиши ташқи аломатлари қадим замонда Гален ва Цельс 
томонидан жуда аниқ ифодалаб берилган ва улар ўз қимматини ҳозиргача 
йўқотган эмас, сабаби шуки улар биргаликда мавжудлиги яллигланиши 
диагнозини куйишга имкон беради. Яна шуниси ҳам борки, хар бир аломат 
маълум патогенетик механизмлар билан алокадор равишда пайдо бўлади. 
Клиник аломатларга қуйидагилар кирадилар: 
ГҚизариш (rubor) - яллигланишнинг энг яққол клиник аломати бўлиб, 
у артериал гиперемия пайдо бўлиши билан боғлиқ. Бу вакт артериялар 
кенгайиб, оксигенга бой артериал крнни оқиб келиши кўпаяди, яллигланган 
ерда функция қилаётган капиллярларнинг сони кўпаяди. Ш у н и таъкидлаш 
керакки, кучли веноз гиперемия ривожлана бошлаганда қизил ранг кўкимтир 
тусга айланади. 
2.Қавариб чиқиш (tumor) - яллигланган соҳанинг ҳажмини 
катталашувчи, бу бошлангич даврда артериал ва веноз гиперемия билан 
боғлиқ, яна бу перифокал яллигланиш эдемаси (экссудация) ва 
инфильтратларни хосил бўлиши (лейкоцитлар эмиграцияси) билан боғлиқ, 
яллигланини кейинги даврларида пролиферациянинг ҳам аҳамияти бор. 
3.Иссиқ чиқиши (color) - яллигланган жойда хароратни кўтарилиши, 
бир томондан артериал гиперемия билан, яъни иссиқроқ крнни кўп оқиб 
келиши билан, шунингдек яллиғланган ўчоқда моддалар алмашувининг 
ортиши билан боғлиқ. 
4.0ғриқ (dolor) - яллиғланишнинг доимий аломатларидан бири 
яллигланган ўчоқнинг оғришидир, бу аломат шу ердаги сезгир нервларнинг 
охирларини биологик фаол моддалар (айникса кининлар, простагландин, рН 
232 


узгариши гистамин, осмотик босим, дизиония ва ҳ.к.) билан 
қитиқланишидан, рецепторларни механик равишда яллигланган ўчоқдаги 
қавариқ, яъни экссудат билан босилиши натижасида пайдо бўлади. 
5.Функциянинг бузилиши (function laesa) - яллигланишда одатда ҳамма 
вакт пайдо бўладиган аломат, баъзида шикастланган тўқимани 
функцияларини бузилиши билан чегараланиши мумкин кўпинча бутун 
организм азобланади, айниқса бундай холат яллигланиш ҳаётий зарур 
органларда пайдо бўлганида кузатилади. Яллигланиш жараёнида 
функцияларни бузилиши тукималарнинг альтерацияси билан боғлиқ, яъни 
ҳужайраларни шикастланиши, моддалар алмашувининг бузилиши, кон 
айланишининг узгариши, яллигланиш медиаторларининг тупланиши, 
электоролитлар баланси, осмотик ва онкотик босим узгариши, пролиферация 
жараёнлари ва оғриқ пайдо бўлиши - мана шуларни ҳаммаси функцияни 
бузилишига олиб келади. Бундай шароитда функционал элементлар 
компонентлари демак орган ва яхлит организм функцияларни бажара 
олмайди. 

Download 1,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish