Patogen mikroorganizmlar haqida umumiy tushuncha

Sun'iy immunitet. Yuqumli kasallik paydo bo'Imasligi uchun bu immunitet organizmda sun'iy yo'l bilan yaratiladi. Sun'iy immunitetning aktiv va passiv formalari bor. Aktiv formasi odam organizmiga nobud qilingan yoki zaiflashtirilgan vaksina yuborish bilan hosil qilinadi.
Zaiflashtirugan tirik mikroblardan iborat vaksinalar ishlatilganda immunitet 3—5 yil, nobud qilingan mikroblar vaksinasi ishlatil­ganda, biryilgacha davom etadi.
Sun'iy immunitetning passiv formasi odam organizmiga immu-noantitelalar yuborilganda hosil bo'ladi. Antitelalar kasallangan hayvonlarning qon zardobidan olinadi. Passiv sun'iy immunitet bir oy atrofida saqlanadi, so'ngra antitelalar yemiriladi va orga-nizmdan chiqarib tashlanadi.
Mahalliy immunitet ham bo'lib, uni A.M.Bezredka aniqlagan. Bu immunitetning turli organ va to'qimalarda qo'zg'atuvchiga berilmaslikning mahalliy xilidir. Masalan, vaksina ichirilsa, kasallik boshlanmaydi, chunki ingichka ichakning shilliq pardasi vabo vibrioniga berilmaydigan bo'lib qoladi. Ichak devorida plazmatik hujayralar bo'lib, ular mikroblarga qarshi antitelalar ishlab chiqaradi va mikroblarga salbiy ta'sir etadi.