Paskal tilida matematik ifoda va o`zgaruvchilarni tavsiflash

2–Mashg’ulot
Asosiy, maxsus va elementar funksiyalar.
(2 soat)
Maqsad:
Reja:
1. Paskal tilining asosiy operatorlari.
2. Paskal tilida maxsus va elementar funksiyalar.
Maqsad:
Paskal tilining asosiy operatorlari o’rganish, foydalana olish va
ushbu amallarni bajarish bo’yicha ko’nikma hosil qilish.
Nazariy material:
Foydalanuvchi tomonidan taklif etilgan algoritm asosida qo’yilgan masalani
kompyuterda yechish uchun Paskal tilining boshqaruvchi operatorlarini ishlatish
zarur bo’ladi. Bu operatorlar oddiy va murakkab ko’rinishga ega. Berilgan ifodaning
qiymatini hisoblab, kompyuter xotirasiga joylashtirish uchun o’zlashtirish
operatoridan foydalanish mumkin. Bu operator
b:=a
ko’rinishida ifodalanadi. Bu
yerda
b
–o’zlashtiruvchi identifikator, a–ixtiyoriy ifoda,
:=
–o’zlashtirish belgisi.
Masalan, a (a=4) va b (b=3) ga ko’paytirib, c ni hosil qilish uchun o’zlashtiruvchi
operatordan quyidagicha foydalaniladi:
1 – qadam. a:=4;
2 – qadam b:=3;
3 qadam c:=a•b;
Bu yerda o’zlashtirish operatori yordamida a, b identifikatorlar uchun xotirada
ajratilgan yacheykalarda 4 va 3 qiymatlari hosil qilinadi (1 va 2 qadam). Bu a va b
qiymatlar yacheykalardan chaqirib olinib, o’zaro ko’paytiriladi va xotirada c uchun
ajratilgan yacheykaga joylashtiriladi.
Paskai tilida dastur:
Var
a,b,c: integer;
Begin
a:=4;
b:=3;
c:=a+b;
End
.
Bundan tashqari dastur hisoblashi davomida xotirada biror o’zgaruvchi uchun
ajratilgan joyda har xil qiymatlarni hosil qilish zarur bo’ladi. Masalan,
1– qadam I:=l;
2– qadam I:=I+1.
Mazkur operatorlar yordamida I o’zgaruvchi dastur ishlashi davomida ketma–ket
1,2,3 ... sonlarini qabul qiladi. O’zlashtirish operatori uchun quyidagi amallar to’g’ri
va bajarilishi mumkin bo’lgan amallar: