Paskal dasturlash tilini o’qitish metodikasi

Protsedura qism dasturiga murojaat

Protsedurani bajarish uchun asosiy dasturning ixtiyoriy (kerakli) joyidan unga murojaat qilish kerak. Protseduraga murojaat va uni bajarish quyidagi operator yordamida amalga oshiriladi:

[()];

Bunda qism dastur tasvirida keltirilgan protseduraga murojaat qilishda soxta va haqiqiy parametrlar orasida to’liq moslik bo’lishi shart, haqiqiy soxta va aniq parametrlar soni bir xil bo’lishi, kelish tartiblari mos tushishlari va ularning toifalari bir xil bo’lishi kerak.

Protsedura chaqirilganda soxta parametrlar o’rniga aniq parametrlar mos qo’yiladi. Bunda parametr-qiymatlar o’rniga kiritiladigan ma’lumotlar beriladi. Natija esa parametr-o’zgaruvchilarda hosil bo’ladi.

Protsedura chaqirilganda sarlavhada ko’rsatilgan soxta parametrlar aniq parametrlar bilan ularning kelishi tartibida almashtiriladi: ya’ni birinchi soxta parametrga birinchi aniq parametr, ikkinchi soxta parametrga ikkinchi aniq parametr va h.k. mos qo’yiladi.

3 Misol .

ì 1, agar mq0

a^m qía^m , agar m> 0

î1G’a^-m , agar m<0
bunda 1G’a^-mq(1G’a)^-m ekanini e’tiborga olsak, u holda STEP1 protsedurani qo’llab quyidagi dasturni yozish mumkin:

Program Step4;

var

m: integer;

a,z: real;

procedure step1(n: integer; x: real; var y: real);

var

i: integer;

begin y:q1;

for i:q1 to n do

y:qy*x ;

end;

begin read (a,m);

if mq0 then z:q1

else if m>0 then step1(m,a,z)

else step1(-m, 1G’a,z);

writeln (a:8:3, m:3,z)

end.

Bu dasturda protseduraga murojaat operatori ikki marta ishlatilgan. Protsedura tanasida n,x,y soxta parametrlar birinchi marta m,a,z aniq parametrlar bilan almashtiriladi, ikkinchi marta esa -m, 1G’a, z lar bilan almashtiriladi. Keyin protsedura operatorlari bajariladi va z da natija hosil bo’ladi. Protsedura bajarilib bo’lgandan keyin boshqarish protseduraga murojaat operatoridan keyingi operatorga uzatiladi.