«turon-iqbol»

Ilk qadam
“Opa yigirma besh yoshida:
– O‘zingizdan ham o‘tgandir-da kelin. Qo‘ying endi, uning 
o‘rniga men kechirim so‘rayman! Uyingizga qayting”.
 Gulhayo ovoz tonini dam ko‘tarib, dam tushirib hikoyani 
aytib berardi.
“Opa qirq yoshida: 
Dadasi, xafa bo‘lmang, iltimooos. Ukam bilmasdan gapirib 
yubordi-da. Bilasiz-ku, bir lov etib yonib, puf etib o‘chadi” 
Endi domla ham uning rollarga kirib hikoya qilishiga jurnaldan 
bosh ko‘tarib qarab turardi.
 Ammo Gulhayo hikoyaning shu yeriga kelganda to‘xtab qol-
di. Avvaliga hamma buni ataylab shunday qilyapti deb o‘ylash-
di. Ha deganda u davomini aytolmay, esankirab qoldi. Oxiri 
toqati toq bo‘lgan domla: “Davomi esingizdan chiqib qoldimi?” 
deb so‘radi.
Gulhayo: “Yo‘q, – dedi tili qaltirab, – esimda”.
Domla: “Xo‘o‘o‘sh?”
Gulhayo bazo‘r davom etdi: “Opa oltmish besh yoshida... 
keyingi so‘zlarni aytishga bor ichki kuchini sarf etayotgan edi, 
ammo ming urinmasin, tili aylanmasdi. U shuncha paytdan beri 
tutib turgan, kasalxonada ham to‘kmagan ko‘z yoshi hozir o‘z- 
o‘zidan to‘kilib ketay-to‘kilib ketay deb turardi.
Talabalar kursdoshining nima uchun yig‘lagudek ahvolga 
tushganiga tushunolmasdi. Gulhayo aytib berish uchun oxirini 
o‘ylamasdan shu hikoyani tanlaganidan afsuslandi. Umuman, 
domlasiga yolg‘on gapirganidan afsuslandi. “Yo‘q, aytolmayman 
domla”, – dedi yerga qarab.
“Nega aytolmaysiz?” hech narsani tushunmasdan so‘radi 
domla
“Chunki... mening ham ukalarim bor. Men... unday deyol-
mayman, aytolmayman.
Aytmayman, hech qachon!” Gulhayo ortiq ko‘zyoshlarini 
tiyib turolmadi. Yig‘lab yubordi va xonadan chiqib ketdi. Ta-

---

64