«turon-iqbol»

Ilk qadam
– Oldindan keladigan kunni bilmas ekansan. Onam tanla-
gan qizga uylandim ham, farzandli ham bo‘ldim. Yana qancha 
yomg‘irlar yog‘ib o‘tdi oradan. Bularga qaramay sen ko‘nglimda 
yashayverding.
– Bu gaplarni qo‘ying. Hammasi ortda qolgan va qolaversin.
– Mayli, aytganingdek bo‘lsin. Boshqa bu haqda gapir-
mayman. Faqat o‘zing ham aytchi, Sevgini qaysi ikki so‘z bilan 
ifodalaysan?
– Menmi?.. – ayol yomg‘ir tomchilari yuvayotgan derazaga 
qarab nimalarnidir eslab, biroz jim qoldi. So‘ng uchrashib qol-
ganlaridan buyon birinchi marta erkakning ko‘zlariga tik boqib 
dedi.
– Men uchun Sevgi, Oila va Sadoqat degani. Bular bir 
butun va bir-birisiz hech narsa.
Ilyos va Sabo do‘st tutinishganda, hali bog‘chaga borishar-
di. U paytlar “do‘st” kim, u qanaqa bo‘lishini bilmasdilar ham. 
Birga o‘sishdi, bir sinfda o‘qib mana tugatishyapti hamki, aslida 
qiz bilan yigitning o‘rtasidagi do‘stlik qanday bo‘lishi kerakligini 
ma’nisiga yetolmadilar. Ilyos Sabo bilan do‘stligi qachon bosh-
langanini eslolmaydi, qachon tugashi mumkinligini esa bilishni 
istamaydi. Bunday bo‘lishi mumkinligini xayoliga ham sig‘di-
rolmaydi. Endi Ilyos uchun Saboning shunchaki sinfdoshligi, 
do‘stligi kamdek tuyulardi. Bugungidek e’tiborsizliklariga avval 
indamagan bo‘lsa ham endi chidab turolmayotgandi. Ayni pay-
tda uni hatto do‘stlikka xiyonatda ayblardi. Aslida Ilyosning 
o‘zi do‘stlikka xiyonat qilganiga ancha bo‘lganini sezmayotgan-
di. Ha, Ilyos Saboni sevib qolib, do‘stlikka allaqachon xiyonat 
qilib bo‘lgandi. Tabiatan o‘sish va rivojlanishda o‘g‘il bolalarga 
nisbatan qiz bolalar oldinroqda yuradilar. Ma’lum bir yoshga 
yetgach qizlar o‘sishdan to‘xtab keyin yigitlar ham ularga ye-
tib oladilar. Sabo do‘stini ko‘rganda yuragi bir boshqacha ura 
boshlashini, o‘zini jinoyat ustida qo‘lga tushgan odamdek o‘zini 
yo‘qotib qo‘yishini sezgandan buyon undan o‘zini olib qocha 

---

58