3. Mamlakatda barkamol avlodni shakllantirishning
yangi bosqichi
2016-yilning so'nggi choragida Sh.M.Mirziyoevning davlat rahbari
sifatigi faoliyati boshlanganidan keyin davlatimizning yoshlar siyosatida
rivojlangan mamlakatlar tajribasi va fuqarolik jamiyati talablariga xos
boMgan jihatlar shakllana boshladi. 2017-yil 30-iyun kuni “Kamolot”
yoshlar ijtimoiy harakatining Yoshlar ittifoqiga aylantirilishi, ana shu
375
ishlaming mantiqiy davomi bo'lib, davlat tomonidan yoshlar borasida
olib borilayotgan siyosatni yana bir pog'ona yuqoriga olib chiqdi.
Shuningdek, yangi nizom va uslubda ish olib borilishi ko‘zda tutilgan
mazkur Ittifoq oldiga yoshlar orasiga tobora chuqurroq kirib borish,
jamiyat ravnaqi yo'lida faol ishtirok etish kabi dolzarb vazifalar
yuklandi.
O'zbekistonda Prezident Sh.M.Mirziyoev tomonidan mamlakatda
fuqarolik jamiyati qurishning “Xalq davlat idoralariga emas, balki
davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan g'oyasi asosida
boshlangan islohotlar natijasida yoshlami ijtimoiy-iqtisodiy jihatlardan
himoyalash, ulamisalohiyatini ro'yobga chiqarishlari uchun shart-
sharoitlar yaratish, ulami fuqarolik jamiyati qurish islohotlaridagi
ishtiroklarini faollashtirish davlat siyosatining eng ustuvor yo'nalishi
sifatida e’lon qilindi.
Prezident Sh.M.Mirziyoev yoshlar qurultoyidagi (2017-y. 30-iyun)
nutqida mamlakat yoshlari vakillariga qarata quyidagi fikrlar bilan
murojaat etdi: “O'zbekiston yoshlari rasmiyatchilikdan, kampaniyaboz-
likdan xoli, navqiron avlod manfaatlarining haqiqiy himoyachisibo'la
olad igan demokratik yoshlar tashkilotini tuzish haqida o 'z xohish-
istaklarini bildirmoqda. Bunda ilgarigidek barcha yoshlami bir
tashkilotga «ixtiyoriy-majburiy» asosda birlashtirish emas, aksincha,
ulaming orzu-intilishlari, hayotiy va kasbiy qiziqish doirasi, ijti-moiy
maqsadlari bo'yicha uyushtirish to 'g 'ri bo'ladi, degan takliflar ilgari
surilmoqda Mening nazarimda, bunday fikrlarda chuqur asos va mantiq
bor. Bu taklifning afzalligi shundaki, u mamlakat yoshlarining barcha
toifa va guruhlarini qamrab oladi, eng muhimi, ulami demokratik
prinstiplar asosida birlashtiradi. Bu, o 'z navbatida, bugun O'zbekistonda
olib borilayotgan demokratik islohotlar jarayoni bilan hamohang ekani
ayniqsa
e’tiborlidir.
Ana
shulaming
barchasini
hisobga
olib,
mamlakatimizda yoshlaming chinakam suyanchi va tayanchi bo'la
oladigan mutlaqo yangi tashkilot - O 'zb ek isto n y oshlar ittifoqini
tashkil etsak, nima deysizlar?”. Mazkur purhikmat so'zlardan ko'rinib
turibdiki, davlatimiznig yoshlarga oid siyosati hozirgi davrdi o'zining
insonga, uning sha’niga, yoshlami har tomonlama qo'llab-quvvatlagan
holda fuqarolik jamiyatiga xos bo'lgan insoniy birlikni shakllantirishga
qaratilgandir.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 5-iyulda qabul
qilgan “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini oshirish va
O'zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qo'llab-quw atlash to'g'risida”gi
farmoni mamlakatda yoshlarni ijtimoiy qilish, ulami o‘z salohiyatlarini
ro'yobga chiqarishi uchun imkoniyatlar yaratishda tarixiy o'zgarishlami
amalga oshirishga qaratilgani bilan ajralib turadi.
Farmonga muvofiq, yoshlarga oid davlat siyosatini izchil va
samarali amalga oshirish, yoshlarni har tomonlama qo'llab-quwatlash,
huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini tubdan isloh
etish maqsadida O'zbekiston “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakati
negizida O'zbekiston yoshlar ittifoqi tashkil etildi. O'zbekiston yoshlar
ittifoqi tashkil topgan kun - 30 iyun sanasi mamlakatimizda “Yoshlar
kuni” sifatida nishonlanadi. Shuningdek, O'zbekiston yoshlar ittifoqiga
2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta
ustuvor yo'nalishi
bo'yicha
Harakatlar
strategiyasi
doirasidagi
islohotlarda yoshlar faolligini oshirish bilan bog'liq bir qator yangi va
muhim vazifalar qo'yildi.
Farmonga binoan O'zbekiston Respublikasi Prezidenti devonida
Yoshlar siyosati masalalari xizmati tashkil etilib, unga O'zbekiston
Respublikasi Prezidentining yoshlar siyosati masalalari bo'yicha Davlat
maslahatchisi - O'zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi raisi
rahbarlik qilishi belgilandi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining
yoshlar siyosati masalalari bo'yicha Davlat maslahatchisi - O'zbekiston
yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi raisi o 'z lavozimiga ko'ra,
O'zbekiston
Respublikasi
Prezidenti
tomonidan
tayinlanadigan
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining a ’zosi hisoblanadi.
O'zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
Mahkamasi
huzurida
O'zbekiston
yoshlar
ittifoqi
Markaziy
Kengashiga
yuklatilgan
vazifalarni amalga oshirishda yaqindan ko'maklashish, yoshlarga oid
davlat siyosatini amalga oshirishda ishtirok etuvchi vakolatli idoralar
faoliyatini muvofiqlashtirish, O 'zbekiston Respublikasining “Yoshlarga
oid davlat siyosati to'g'risida”gi qonuni talablarini hayotga to'laqonli
joriy etish va nazorat o'm atish maqsadida Yoshlar masalalari bo'yicha
respublika
idoralararo
kengashi
tashkil
etildi. Ayni
paytda
Qoraqalpog'iston Respublikasi Jo'qorg'i Kengesi raisi, viloyatlar,
Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar hokimlari raisligida Yoshlar
masalalari bo'yicha hududiy idoralararo kengashlar faoliyat yuritadi.
Shu bilan birga, 2017-2018 o'quv yilidan boshlab umumiy o'rta
ta’lim muassasalarida “katta etakchi” va “to'garak rahbari” shtat
birliklarini tugatish hisobiga lavozim maoshi yuqori sinf o'qituvchisiga
tenglashtirilgan “yoshlar etakchisi” shtat birligi joriy etildi. O 'rta
maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarida “yoshlar etakchisi” vazifasi
yuklatilgan xodimga o ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasasining
direktor jam G ‘armasi mablaGMari hisobidan oliy m a’lumotli o ‘qituvchi
bazaviy tarif stavkasining 50 foizi miqdorida har oylik ustama
belgilanadi.
0 ‘zbekiston
yoshlar
ittifoqi
Markaziy
Kengashi
qoshida
yoshlaming xohish va intilishlaridan kelib chiqib, yoshlar uyushmalari
hamda yoshlarga ijtimoiy-psixologik yordam ko'rsatish markazlari,
shuningdek, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat
boshqaruvi akademiyasi qoshida Yoshlar muammolarini o ‘rganish va
istiqbolli kadrlami tayyorlash instituti tashkil etilishi Farmonda belgilab
berilgan.
Ta’lim muassasasini tamomlaganiga uch yil bo‘lmagan, birinchi
marta ishga qabul qilingan yoshlarga daromad solig‘ini birinchi yil
uchun 50 foiz, ikkinchi va uchinchi yillar uchun esa 25 foizga
kamaytirish, shuningdek, 0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqi qoshida turli
fanlar, jumladan. chet tillami o ‘rgatish, kompyuter dasturlarini tuzish va
tadbirkorlik asoslarini o'qitish maqsadida tashkil etiladigan sho‘’ba
korxonalarini 2027-yil 1-avgustga qadar barcha soliqlardan ozod etish,
bunda korxona ixtiyorida qoladigan summaning 20 foizini 0 ‘zbekiston
yoshlar itiifoqining rivojlantirish jam g'arm asiga o ‘tkazish amaliyoti
joriy etiladi.
0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqining Qoraqalpog1 iston Respublikasi,
viloyatlar, Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar kengashlari raislari
tegishliligi bo‘yicha Qoraqalpog4iston Respublikasi Vazirlar Kengashi
raisi, viloyatlar, Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar hokimlarining
yoshlar siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi hisoblanadi va
maqomi bo'yicha ulaming birinchi o ‘rinbosarlariga tenglashtirildi.
Respublika-mizning
tuman
markazlari
va
shaharlarda
Yoshlar
tadbirkorlik klasterlari tashkil etiladi. Foydalanilmayotgan davlat
ob’ektlarini, shuningdek, erkin iqtisodiy va kichik sanoat zonalaridagi
ob’ektlami 0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqining a’zosi bo'lgan yosh
tadbirkorlarga to ‘lovsiz ijaraga berish tartibi joriy etiladi.
2017-yilning ikkinchi
yarmida 0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqi
Markaziy Kengashi davlat organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari va
fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari bilan o ‘zaro hamkorlik
aloqalarini o‘matish yo‘lida katta amaliy sa’y-harakatlami amalga
oshirdi. Xususan, “Taraqqiyot strategiyasi” markazi, Kinematografiyani
rivojlantirishga
ko‘maklashish
markazi,
0 ‘zbekiston
Fermerlari
kengashi, Kasaba uyushmalari federastiyasi, Savdo-sanoat palatasi,
378
Xotin-qizlar qo‘mitasi, Turizmni rivojlantirish davlat qo'mitasi,
Respublika M a’naviyat va m a’rifat markazi, Fan va texnologiyalar
agentligi bilan hamkorlik bitimlari imzolandi. Ushbu hujjatlar asosida
ta ’lim muassasalarida 11 ming 266 ta, madaniyat, sport va sog'liqni
saqlash sohalarida 3 ming 200 ta, tadbirkorlik sub’ektlari va fermer
xo'jaliklarida 3 ming 755 ta, jam oat tashkilotlarida 2 ming 365 ta hamda
vazirlik, idora va tashkilotlaming respublika boshqaruv organlarida 50
ta Etakchilar kengashi tuzilib, faoliyat olib bormoqda.
Yoshlaming xohish va intilishlaridan kelib chiqib tashkilot qoshida
mustaqil huquqiy maqomga ega yigirmaga yaqin yangi tuzilma:
Respublika yosh olimlar kengashi; Yosh ijodkorlar kengashi; Yoshlar
turizmi
agentligi;
Yoshlar nashriyot uyi,
Yosh kinoijodkorlar
uyushmasi, O'zbekiston yosh fermerlari assostiastiyasi, Yoshlarga
ijtimoiy-psixologik xizmat ko'rsatish markazi, Imkoniyati cheklangan
yoshlar
va
bolalar
markazi,
O'zbekiston
yosh
tadbirkorlar
assostiastiyasi, “Yoshlar ovozi” radiosi va boshqalar faoliyati yo'lga
qo'yildi. Shu bilan birga, Ittifoqning Markaziy Kengashi qoshida
Yoshlar press-klubi tashkil etildi.
Yosh oilalami yanada qo'llab-quw atlash, uy-joy va maishiy
sharoitlarini yaxshilash maqsadida 2018-2021-yillarga mo'ljallangan
Yoshlar uylarini barpo etish dasturi ishlab chiqildi. Uning ijrosi
doirasida barcha yirik shaharlarda ko'p qavatli, qishloqlarda esa, bir-
ikki qavatli namunaviy loyihalar asosida 29 ta arzon uy qurilib, 1 ming
12 nafar yosh oilaga imtiyozli kredit asosida taqdim etiladi.
Mamlakatimizda jadal amalga oshirilayotgan ijtimoiy-siyosiy,
iqtisodiy va demokratik o'zgarishlam ing mazmun-mohiyatini yoshlarga
to'laqonli tushuntirish, yoshlami, jumladan, uyushmagan yoshlami
o'ylantirayotgan
muammolami
aniqlash,
ulami
hal
etishga
ko'maklashish, takliflarini qo'llab-quw atlash va intilishlarini ro'yobga
chiqarish, tadbirkorlik ko'nikmalarini shakllantirish maqsadida tashkil
etilgan “Fidoying bo'lgaym iz seni, O'zbekiston!” shiori ostidagi
“Yoshlar poezdi” tarG 'ibot akstiyasi Yoshlar ittifoqining eng yirik
loyihalaridan biriga aylandi.
Qisqa muddat ichida 47 vazirlik va idora, 10 mingga yaqin ta’lim
muassasasi hamda 3 ming 25 ta korxona va tashkilotda O'zbekiston
yoshlar ittifoqi boshlanG'ich tashkilotlari tuzildi, shuningdek, o 'n bir
yillik ta’lim tizimiga o'tish munosabati bilan bo'shab qolgan 46 ta
tuman va shahardagi kollejlar bazasida Yoshlar markazlarining tantanali
ochilish marosimlari bo'lib o'tdi
Respublikaning barcha tuman va shaharlarida 0 ‘zbekiston yoshlar
ittifoqi tashabbusi bilan tashkil etilgan mehnat yarmarkalari natijasida
ikki ming nafardan ortiq uyushmagan yoshning ishga joylasha olgani
ham tahsinga loyiq jihatdir. Bundan tashqari, Ittifoqning tuman va
shahar kengashlari qoshida tashkil etilgan yosh tadbirkorlar konsultativ
markazlari 580 nafar yigit-qizga tadbirkorlik faoliyatini yo'lga
qo‘yishda ko‘mak bergan.
Qoraqalpog1 iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahrida ichki
ishlar idoralarida profilaktik hisobda turuvchi voyaga etmagan yoshlar
uchun hududlarda tarbiya va sport sog‘lomlashtirish oromgohlari tashkil
etildi. Loyihaga 3 ming 561 nafar yosh jalb qilinib, shundan 2 ming 523
nafarini ichki ishlar idoralarida profilaktik hisobda turuvchi voyaga
etmaganiar, 1 ming 38 nafarini kam ta ’minlangan, boquvchisini
yo‘qotgan oila farzandlari tashkil etdi.
2017 yilning iyul-avgust oylari mobaynida 6 ming 665 nafar yosh
tadbirkor, 3 ming nafardan ziyod yosh fermer hamda 5 ming nafardan
ortiq uyushmagan yoshni
qamrab olgan holda joylarda yosh
tadbirkorlaming muammolari hamda taklif-istaklarini o ‘rganishga
qaratilgan ochiq muloqotlar tashkil etildi. Ishtirokchilar tomonidan tilga
olingan 653 ta muammo jam lanib, ulami bartaraf etish yuzasidan
alohida chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqildi va ijroga qaratildi. Shu
bilan birga, muloqotlarda qatnashgan yoshlar uchun kichik iqtisodiy va
sanoat zonalari hamda ishlab chiqarish korxonalariga biznes-sayohatlar
tashkil etildi. 17-20 sentyabr kunlari Orol dengizining bugungi kundagi
holatini o‘rganish hamda bu fojiaga keng jamoatchilik e ’tiborini yana
bir bora qaratish maqsadida Qoraqalpog1 iston Respublikasining
M o‘ynoq tumaniga yoshlar ekspedistiyasi uyushtirildi. Unda yosh
olimlar, gid-ekskursovodlar, fotosuratchilar, bloger va jum alistlar
ishtirok etdi. 25 nafar kishidan iborat ekspedistiya a ’zolari uch kun
mobaynida Orolbo‘yi mintaqasida istiqomat qilib, u erdagi haqiqiy holat
bilan yaqindan tanishdi. Ekspedistiya davomida “#SaveA raI” (“Orolni
asra”) guruhi tashkil etilib, Orol dengizi sohilida istiqomat qiluvchi
aholi hamda sayyohlar tibbiy ko ‘rikdan o ‘tkazildi.
Yoshlarni foydali mehnat bilan band qilish, ulami moddiy qo'llab-
quw atlash maqsadida O'zbekiston yoshlar ittifoqi paxta yig'im-terimi
mavsumida jonkuyar fermerlarimizga elka tutishga oshiqdi. Shu niyatda
respublika bo'ylab ko'ngilli, shu jumladan, uyushmagan yoshlardan
iborat “Fidoyi yoshlar” otryadlari tuzildi. Ayni vaqtda, “Fidoyi yoshlar”
mamlakatimiz paxta xirmonini to'ldirishga munosib hissa qo'shdi.
0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqi va mamlakat yoshlaming xalqaro
maydondagi
faoiyati
ham
beqiyos
darajada
o ‘sdi.
Jumladan,
0 ‘zbekistonda BMTning Aholishunoslik jam g‘armasi (YuNFPA)
mamlakat Hukumati, joylardagi hukumat idoralari bilan hamkorlikda
ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanish
strategiyalami
ishlab
chiqishda
qo‘llanadigan demografik m a’lumotlami yig‘ish va tahlil qilish
bo'yicha keng koMamli tadbirlami amalga oshirdi. SogMiqni saqlash
vazirligi bilan esa, YuNFPA butun 0 ‘zbekiston bo‘ylab bolalar va
yoshlar sifatli birlamchi tibbiy-sanitariya yordamidan foydalanish
imkoniyatlarini yaxshilashga qaratilgan tashabbuslarini hayotga tadbiq
etib kelmoqda. BMT yordamida Sog‘liqni saqlash vazirligi yoshlarga
yanada sifatliroq va aynan yoshlarga moMjallangan tibbiy xizmatlami
ko‘rsatishga erishmoqda. BMTning Taraqqiyot dasturi esa, Savdo-
sanoat palatasi
bilan hamkorlikda yoshlar orasida tadbirkorlik
faoliyatini rag‘batlantirish, tadbirkor yoshlarga keng yo‘l ochib berishni
ko‘zlab, bir qator keng koMamdagi tashabbuslami amalga oshirib
kelmoqda. Xotin-qizlar qo‘mitasi bilan hamkorlikda olib borilayotgan
ishlar doirasida yosh ayol va qizlarda etakchilik qobiliyatlami
rivojlantirishga qaratilgan chora-tadbirlar ham amalga oshirilmoqda.
Shuningdek, yoshlarga sarmoya ajratish masalasiga BMT alohida
urg‘u bermoqda. Ayniqsa, yoshlar uchun sog‘liqni saqlash va ta’lim
tizimini takomillashtirishga va shuning hisobiga kelajakda sogMom va
yuqori toifali mutaxassislarni tayyorlashga katta e ’tibor qaratmoqda.
sogMiqni
saqlash
va
ta’lim
tizimini
yanada
takomillashtirish
dasturlarining amalga oshirilishi tufayli, endilikda barcha bolalar va
yoshlar aynan ulam ing manfaatlari va ehtiyojlarini inobatga oluvchi
xizmatlardan foydalanish imkoniga ega boMib, kelajakda o‘z yurtining
iqtisodiy taraqqiyotiga o ‘z hissasini qo‘shishga qodir boMgan sogMom,
bilimli,
dono
insonlarga
aylanishi
uchun
keng
imkoniyatlar
yaratilmoqda. Ushbu maqsadlarga yo‘naltirilgan sarmoyalar tufayli,
endilikda mamlakatlar o‘zining odam resurslari, ya’ni “demografik
dividendi”, etuk mutaxassislari sonini ko‘paytirib, yangi yutuqlarga
erishmoqda.
BMTning 0 ‘zbekistondagi Doimiy vakili Xelena Freyzeming
yoshlar masalasiga bag‘ishlangan m a’ruzasidagi quyidagi fikrlar uning
chin e’tirofini ifodalaydi: “0 ‘zbekiston Prezidenti Sh. Mirziyoev
BMTning Bosh Assambleyasida so‘zga chiqib “ertangi kunimiz,
sayyoramizning
farovonligi
bolalarimiz
qanday
inson
boMib
ulg‘ayishiga bogMiq”, deb ta ’kidladi. Uning so‘zlari amalda aniq
381
ishlarda mujassam bo ‘ldi, zero joriy yilning 30 iyun kuni “Yoshlar
kuni” deb e ’lon qilinib, shu kunning o ‘zida “Harakatlar strategiyasi
2017-202 l ”ga muvofiq 0 ‘zbekiston yoshlar ittifoqi vujudga keldi.
Mazkur tashkilotga yoshlar irodasini izhor etish, ulam ing jam iyat
hayotidagi ishtirokini ta’minlash, yoshlar tadbirkorligini rivojlantirish
kabi vazifalar yuklatildi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining
“Davlat yoshlar siyosatining samaradorligini oshirish va 0 ‘zbekiston
Yoshlar ittifoqining faoliyatini q o ‘llab-quwatlash chora-tadbirlari
to ‘g‘risida”gi farmoni bilan “Yoshlar bo‘yicha umumjahon harakatlar
dasturi”ga muvofiq bo‘lgan 12 ta asosiy vazifalar belgilandi. Bundan
tashqari, o ‘tgan haftada Vazirlar Mahkamasining “Yoshlar tadbirkorligi
klasterlarini yaratish bo'yicha chora-tadbirlar to‘g ‘risida”gi qarori qabul
qilindi. Konstitustiyangiz bilan kafolatlangan huquqlaringizni biling,
0 ‘zbekiston imzolagan bitimlar va BMT konvenstiyalaridan xabardor
bo‘ling, hukumat tomonidan siz uchun yaratilayotgan imkoniyatlardan
xabardor bo‘ling.
Oilangiz, jamiyatingiz,
yoshlar
hamjamiyati,
hukumatingiz hayotida faol ishtirok eting, Hayotda unchalik katta
imkoniyatlarga ega bo‘lmagan insonlami qo‘llab-quvvatlang, ularga
yordam bering. Mavjud boMgan barcha imkoniyatlardan foydalanib, o ‘z
yurtingiz taraqqiyotiga hissa qo‘shing!”
Fuqarolik jam iyati qurish islohotlarining hozirgi bosqichida
0 ‘zbekiston yoshlari alohida ijtimoiy qatlam, faol ijtimoiy-siyosiy kuch,
hozirgi
avlod
davomchilari
sifatida
namoyon
boMmoqda.
Davlatimizning yoshlarga oid siyosati amalda o ‘zini namoyon qilish
davrining
boshlanishi
natijasi
oMaroq
yoshlarda
o ‘z
atrofida
kechayotgan hodisalarni mustaqil baholaydigan, har qanday shart-
sharoitlarda o ‘zining pozitsiyasiga ega boMgan yangi sifatlar va
fazilatlar shakllanmoqda. Yoshlar o ‘rtasida jonlanish, ijtimoiy va
siyosiy voqeliklarga befarqlik bilan qaramaslik, o ‘z salohiyatini
ro ‘yobga chiqarishga intilishlar ko‘zga tashlanmoqda. Zero, bu hozirgi
fuqarolik jam iyati qurish islohotlarining o‘zining qizgMn pallasiga
kirganligi bilan izohlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |