11-laboratoriya ishi mavzu: tm-21a qurilma yordamida ishqalanish koeffitsientini aniqlash

Eslatma.  Qurilma  bilan  ishlash  vaqtida  texnika  xavfsizligi  qoidalariga 

amal qilish kerak. Qurilma yerga ulangan bo’lishi kerak. 

Quyida TM-21 qurilmada tinchlikdagi, sirpanish va dumalanish ishqalanish 

koeffitsientlarini aniqlash tajribalarining tavsifi berilgan. 

 

I.  TINCHLIKDAGI  ISHQALANISH  KOEFFITSIENTINI  ANIQLASH 

 

ISHNI BAJARISH  TARTIBI 

 

1. A platforma gorizontal holatda o‘rnatiladi va shayin bilan tekshiriladi. 

2. Qurilma tok manbayiga ulanadi. 

3. Silindrdan birini platforma siitiga (o'ng uchiga yaqin) asosi bilan joylashtiriladi. 

4.  Platforma  asta-sekin  qiyalatib  boriladi  (bunda  M  va  N  dastalar  bo‘shatilgan 

holatda bo'ladi) va silindr harakatga kelishi (siljiy boshlashi) oldidan to'xtatiladi, M 

va  N  dastalar  yordamida  qotiriladi.  K  shkaladan  va  L  noniusdan  α

0

  ishqalanish 

burchagining qiymati aniqlanib yozib olinadi. 

5. Tinchlikdagi ishqalanish koeffitsienti k =tgα formuladan hisoblab topiladi. 

6.  Berilgan  namuna  uchun  tajriba  kamida  uch  marta  takrorlanadi  va    k  ning 

o'rtacha qiymati topiladi. 

7.  Qolgan  boshqa  namunalar  uchun  ham  tajriba  yuqorida  qayd  etilgan  tartibda 

bajariladi.