Gumanitar fanlar kafedrasi I. M. Hasanov, R. Nazirova, U. Xoshimov

Aylanma  kapital  –  bir  doiraviy  aylanish  davomida  to‘liq  istе’mol  qilinadi,  o‘zining 

qiymatini  ishlab  chiqarish  natijalariga  to‘liq  o‘tkazadi  va  ashyoviy-buyum  shaklini  ham 

yo‘qotadi. 

Ish davri – ishlab chiqarish vaqtining asosiy tarkibiy qismidir. 

Ishlab chiqarish vositalarning zaxira va ehtiyotlar sifatida bo‘lish vaqti – bu 

ularning ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan davrdir. 

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar: 

1.

 

Tadbirkorlik  faoliyatiga  ta'rif  bering.  «Tadbirkorlik  faoliyati»  va  «biznes» 

tushunchalarini izohlang. 

2.

 

Tadbirkorlikning  vazifalarini  sanab  ko‘rsating.  Nima  uchun  tadbirkor  tahlika 

(tavakkalchilik) bilan faoliyat ko‘rsatadi? 

3.

 

Tadbirkorlikning rivojlanish shart-sharoitlari nima-lardan iborat? 

4.

 

Tadbirkorlikning shakllarini va ularning xususiyat-larini ko‘rsating. 

---

 

28 

5.

 

Hissadorlik  jamiyatiga  ta'rif  bering.  Aksiya  nima,  aksiya  kursi  qanday  aniqlanadi? 

Aksiya kursiga ta'sir qi-luvchi omillarni ko‘rsating. 

6.

 

Tadbirkorlik kapitali nima? Uning tarkibiy tuzi-lishi qanday? 

7.

 

Tadbirkorlik  kapitali  ishlab  chiqarish  va  muomala  jarayonida  qanday  bosqichlardan 

o‘tadi hamda qanday shakllarga kiradi? 

 

8.

 

Kapitalning  aylanishiga  tavsif  bering.  Aylanish  vaqti  qanday  vaqtlarni  o‘z  ichiga 

oladi? Ularga tushuncha bering. 

9.

 

Kapitalning aylanish tezligi qanday aniqlanadi? Kapitalning aylanish uzunligi ikki oyni 

tashkil  qiladi  deb  faraz  qilsak,  bir  yilda  necha  marta  aylanadi  va  bir  aylanishining  uzunligi 

qancha davom etadi? 

10.

 

Unumli  kapital  asosiy  va  aylanma  kapitalga  qanday  mezonlar  bo‘yicha  ajratiladi? 

Asosiy va aylanma kapitalga tavsif bering. 

11.

 

Amortizasiyaning  iqtisodiy  mazmuni  nimadan  iborat?  Uning  me'yori  qanday 

aniqlanadi? 

12.

 

Asosiy  kapitaldan  foydalanish  samaradorligi  qanday  ко'rsatkichlar  orqali  aniqlanadi? 

Aylanma  kapital  va  aylanma  mablag'lardan  foydalanish  samaradorligi  ko‘rsatkichlarini 

tushuntiring.