Шаҳар йўллари ва кўчаларини режасини, кўндаланг кесимини ва бўйлама кесимини лойиҳалаш

Кўчаларнинг кўндаланг профиллари:
1-йўлка; 2-маҳаллий ҳаракат; 3-транзит ҳаракат; 4 -қатнов қисми; 5-алоҳида трамвай 
йўли

---

• Трамвай юрадиган магистрал кўчада (1-
расм,б) велосипед йўлкалари бевосита 
қатнов қисмига ёндош бўлиши ёки 
майсазор полосаси билан ажратилиши 
мумкин. Майсазорлар полосаси ёки дарахт 
(бута)лар ўтқазилган полосалар жамоат 
транспорти тўхтайдиган жойларда узиб 
қўйилади.
• Тураржой мавзелари кўчаларининг
кўндаланг профили кўпинча 1-расм в да 
тасвирлангандек бўлади.

---

Шаҳарларга туташ автомобил
магистраллари шаҳарга яқинлашган 
сайин ўз кўндаланг профилларини ва
ташқи кўринишини аста-секин
ўзгартиради: қатнов қисмининг 
кенглиги 6...7 дан 12...24 м гача ошади, 
қатнов қисмининг конструкцияси
такомиллаштирилади, ён ариқлар 
новлар билан алмаштирилиб, сувни ер 
ости бўйлаб кетказилади (ташланади), 
дарахтзорлар пайдо бўлади.

---

• Катта шаҳарларнинг кўчаларида ҳаракатланиш 
жадаллиги катта бўлганида, автомобилларнинг
светофор ёнида тўхтаб қолишлари туфайли, узоқ 
вақт тўхтаб қолишлар ва тирбандлик юзага келади. 
Кўчаларда ҳаракат тезлиги кескин пасаяди ва
шаҳарнинг марказий кўчаларидан шаҳар 
атрофидаги автомобил йўлларига чиқиб кетиш учун
кўп вақт сарфланади. Кўчаларнинг ўтказиш
қобилиятини ошириш ва шаҳарларда транзит 
ҳаракат шароитларини яхшилаш учун 100...120 
км/соат гача катта тезликларда ҳаракатланиш учун
махсус кўчалар қурилади. Тезкор ҳаракатланиш 
кўчалари маҳаллий шаҳар ҳаракати кўчаларидан
ажратиб қўйилади. Бошқа кўчалар билан
кесишадиган жойлар турли сатҳларда ўтказилади. 
Туташ кўчалардан тезкор ҳаракатланиш кўчаларига
махсус чиқиладиган жойлар қилинади.

---

Турли сатҳлардаги кесишувлар 
қурилишини соддалаштириш учун 
биринчи вақтларда тезкор 
ҳаракатланиш кўчалари асосан 
ўймаларда жойлаштириларди. 
Эндиликда тезкор ҳаракатланиш 
кўчларини эстакадаларда ўтказиш 
маъқул кўрилмоқда. Бунда қурилиш 
ишлари соддалашади, ер ости 
коммункацияларини қайта қуришга 
бўлган эҳтиёж қисқаради, қурилиш 
қиймати камаяди.

---