Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришгандан сўнг жисмоний тарбия ва спортга катта эьтибор берилмоқда

Чаққонлар ва мерганлар 
Бу ўйин спорт ўйинлари майдонидан фойдаланилади. Ўйинчилар икки 
командага бўлиниб 16 метр оралиғида бир-бирига қараб туришади. Ўртага 2 
қадам кенглигида айлана чизилади. Ҳар командада биттадан энг чаққон 
ўқувчилар танланиб айлана ичига турилади. Икки томондаги ўқувчилар тўп 
билан айлана ичидаги ўйинчиларни урадилар. Тўпга теккан ўйинчи ўша 

---

56 
ўйинчининг ўрнига кириб ўйин давом эттирилади. Умуман иккови ўрин 
алмашади. Мерганлар ва чаққонлар тақдирланади. Оралиқ масофа ўқитувчи 
томонидан ўзгартирилиши мумкин. 
Чиргизак 
Бу ўйинда икки ёки ундан ортиқ ўқувчи иштирок этади. Ҳар бир ўйинчи 
ялпоқ тош танлайди. Тошнинг массаси 300 граммдан 1 килограммгача 
бўлади. Ундан ташқари бир дона ёнғоқдан катта думалоқ тош олинади ва 526 
метр масофага тикилади. Ўқувчилар бирма-бир тикилган тошларни қўлидаги 
ялпоқ тошлар билан мўлжаллаб ташлайди. Кимнинг тоши думалоқ тошга 
тегиб думалатиб юборса оёғи билан 1-2-3-4 деб хисоблаб санайди. Ҳеч 
кимнинг тоши думалоқ тошга тегмаса ташлган ялпоқ тошларнинг қай бири
яқин бўлса, шу ўйинчи бошлаб беради. У ўйинда қатнашган бошқа 
ўйинчиларнинг ҳамасини тошини бирма-бир 1-2-3-4-5 деб уриб чиқиб 
думалоқ тошни куч билан узоққа уради ва узоқдаги тошни одимлаб санаб яна 
шерикларининг тошини уриб давом эттиришга киришади. Биронта тошга 
тегмай қолса ўйин бошидан кимнинг тоши яқин бўлса, шулар бирин кетин 
бажариб боради. Ўйинда болалар эхтиёт бўлишлари шарт. Ўйинда марра 
белгиланади. 
Чиркаш 
Икки қадамли кенгликда доира чизилади. Ўйинга икки команда иштирок 
этади. Қуръа ташлаш йўли билан “ҳимоячи” ва “хужумчи” командалари 
аниқланади. Доира четида химоячилар айланиб туришади, ҳужумчилар эса 
улардан 2-3 метр ташқарида айлана шаклида турадилар. Ҳимоячилар 
хужумчиларни доира ташқарисига қувиб қўл теккизиб “ўлдиришга” харакат 
қиладилар. Химоячиларнинг орқа томонидан бошқа хужумчилар югуриб 
ўтиб кетса, ҳимоячи ўзи ўлади. Ҳужумчилар доира ичига кирса ютуқ 
ҳисобланади.
Ўйин давомида бир марта бўлса ҳам ўйинчилар ўрин алмашадилар.