Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Guruhdagi psixologik muhit 
Nonkonformizm-chi? Kimlar o‗zgalar fikriga ergashmaydi? Shunday insonlar toifasi 
borki,  ular  ko‗pchilikka,  qolaversa,  ikkilanuvchilarga  ergasholmaydi.  Ular  hakida  ba‘zan 
liderlar  termini,  ba‘zida  esa,  «qo‗shilmaslar»  iborasi  ishlatiladi.  Bu  yaxshimi  yoki 
yomonmi? O‗zbeklarda «Podadan ajraganni bo‗ri yeydi» degan  maqol bo‗lishiga qaramay, 
aynan ana shunday yagonalar,  kamchilikni tashkil etuvchi  «qo‗shilmaslar» tarixiy shaxslar 
yoki jamiyatda tub islohotlarni boshlovchilar bo‗lib chiqadi. Agar bunday qobiliyat tug‗ma - 
xarizmatik  bo‗lib,  buni  odamlar  qalban  xis  Ijtimoiy  psixologik  muhit  deganda,  o‗sha 
guruhning  a‘zolari  fikrlari,  hissiyotlari,  dunyoqarashi,  ustanovkalar  va  o‗zaro 
munosabatlaridan  iborat  bo‗lgan  emotsional-intellektual  holati  tushunildi.  Pedagogik 
jamoada  guruhning shaxsga ijobiy ta‘siri hodisasini fassilitatsiya deb ataladi. Bunda shaxs 
o‗zidagi  qobiliyat  va  fazilatlarini,  ishchanlik  xususiyatlarini  namoyon  qila  olishi 
kuzatiladi.Shaxs  o‗zidagi  qobiliyat,  imkoniyat  va  layoqatini  yuzaga  chiqara  olmasa,  bunda 
guruh  unga  salbiy  ta‘sir  ko‗rsatsa,  shaxsda  tormozlanish  namoyon  bo‗ladi,  bu  hodisani 
ingibitsiya  deb  ataladi.  Kichik  guruhlar  klassifikatsiyasi  Shartli  (nominal)  Real  (xaqiqiy) 
Tabiiy; Laboratoriya tipli; Rasmiy va norasmiy; Kuchsiz rivojlangan va kuchli rivojlangan; 
Korporatsiya va jamoalar; 
 
Referent  va  noreferent.  qilsalar,  ular  norasmiy  liderlarga  aylanadi,  agar  bunday 
intilish ataylab, boshqalarga ko‗rsatib qo‗yish uchun namoyish etilsa, ular rasmiy liderlarga 
- rahbarlarga aylanib qoladilar. Nima bo‗lganda ham liderlik va rahbarlik muammolari ham 
ijtimoiy psixologiyaning ustivor yo‗nalishlaridan hisoblanadi.