Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 10-sinfi uchun darslik

195
OYDA O‘SGAN PAXTA
O‘simliklarni fazoda ham o‘stirish mumkinmi? Olimlar bu savolga javob topish uchun 
uzoq yillardan buyon turli tajribalar qilib kelmoqda. 
Hozirgacha eng yaxshi natijalar Xalqaro Kosmik stansiyasida qayd etilgan. 
Stansiyada maxsus “tomorqa” bo‘lib, bu joyda o‘simliklar parvarishlanadi. Shu kungacha 
bug‘doy, kartoshka, turli ko‘katlar va gullar o‘stirilgan. Ularni bemalol yeyish mumkin.
Shu yilning yanvar oyida yana bir ajoyib tajriba o‘tkazildi. Tarixda ilk bor Oy sathida 
o‘simlik unib chiqdi. Buni xitoylik olimlar amalga oshirdi.
Gap shundaki, 2020-yil 3-yanvarda Xitoyning Oyga muvaffaqiyatli qo‘ndirilgan 
“Chan’e-4” qurilmasida maxsus quti ham bor edi. Qutining ichiga kartoshka urug‘i, ipak 
qurti lichinkasi va paxta urug‘i kabi biologik turlar joylashtiriladi. Bu bilan olimlar Oyning 
noqulay sharoitida ham o‘simliklarni yetishtirishga urinib ko‘rishmoqchi edi. Bir necha kun 
o‘tib kutilgan natijaga erishildi. Paxta urug‘i unib chiqa boshladi. 
Demak, kelajakda odamlar Oyni yoki Marsni o‘zlashtirishsa, u yerlarda turli 
o‘simliklar ekishi mumkin ekan. Bu o‘simliklar fazogirlarni nafas olish uchun kislorod va 
qorin to‘yg‘izish uchun ovqat bilan ta’minlab turadi. 
(“Jajji akademik”dan)
1.Matnda qo‘llangan “tomorqa” so‘zining matndagi ma’nosini aniqlang.
A.
 ekin-tekin qilinadigan hovlining oldidagi yer
B.
 barcha sharoitlarga ega bo‘lgan maxsus yashash manzili
C.
 uyning orqasidagi dehqonchilik qilib daromad olinadigan ekinzor
D.
 o‘ziga xos sharoitga ega bo‘lgan o‘simliklar yetishtiradigan joy
2. Matnda: “O‘simliklarni fazoda ham o‘stirish mumkinmi?” degan savol keltirilgan. 
Ushbu jumlaning mazmunini aniqlang.
A.
 O‘simliklar faqat yerda o‘sadi, boshqa sayyoralarda o‘smaydi.