Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

ТИББИЙ ТАЪЛИМДА ПСИХОЛОГИК-ДИДАКТИК ТРЕНИНГ 
ФАОЛ ЎҚИТИШ УСУЛИ СИФАТИДА 
 
Шойимова Ш.С. 
Тошкент педиатрия тиббиѐт институти
Чет тиллар, педагогика ва психология кафедраси
 
Бугунги кунда замонавий тиббий таълимга қўйилаѐтган асосий 
талаблардан бири бўлажак шифокорларнинг касбий компетентлигини 
шакллантиришда назарий жиҳатдан ѐндошиб қолмасдан, балки бўлғуси 
мутахассисда амалий кўникма ва қобилиятларни таркиб топтириш ҳамда 
такомиллаштириш вазифаси салмоқли ўрин эгаллаши мажбуриятини юзага 
келтирмоқда. Таълим жараѐнини оптималлаштириш эса, педагог ва 
талабанинг ҳамкорликдаги фаолияти характери ўзгаришига олиб келади. 
Талаба асосан таълим жараѐнининг субьекти, ўқитувчи эса уни 
ташкилотчиси ва фасилитатори сифатида фаолият олиб бориши натижасида 
ўқитишнинг мазмуни, самарадорлиги талабанинг билиш фаоллигига боғлиқ 
бўлиб қолади. Бунда албатта турли интерактив ва фаоллаштирувчи усуллар 
ҳамда психологик-дидактик тренинглардан фойдаланиш назарий билимларни 
амалиѐтда қўллашда самарали йул ҳисобланади.
Психологик-дидактик тренингларга бўлган талаб замонавий таълимда 
кундан кунга ортиб бормоқда. ―Тренинг‖ термини (
инг. train, training
) 
ўқитиш, тарбиялаш, машқ қилдириш, ўргатиш деган маънони англатади. 
Илмий манбалар таҳлили тренингни турли мураккаб фаолият турини 
ўрганиш 
ва 
ўзлаштиришга 
бўлган 
қобилиятни 
ривожлантирувчи 
(Ю.Н.Емельянов), инсоннинг касбий, шахсий психологик феноменларини 
ўзгартирувчи кўпгина вазифаларни амалга оширувчи усул (И.В.Вачков) 
эканлигини кўрсатади. Психологик-дидактик тренинг қуйилган вазифаларни 
аниқлаштиришда эгаллаган билимлар асосида кўникма ва малакаларни 
шакллантириш; 
мулоқотда 
маълум 
хулқ-атвор 
установкаларини 
ривожлантириш; шахсларо муносабатлар тизимини коррекция қилиш, 
перцептив қобилиятларини такомиллаштириш мақсадида ҳам қўлланилади.
Ҳозирги 
кунда 
психологик-дидактик 
тренинг 
дастурлари 
технологиялари, машқлар тўплами мавжуд бўлиб, уларни қўллаш учун 
албатта педагоглардан психологик билим, кўникма, малакалар талаб 
қилинади. Тренинг қўллаш учун ўқитувчи унинг самарали ташкил этиш 
қонуниятлари, технологиялари, назарий-методологик жиҳатлари, ―қайтувчан 
алоқа‖ ўрни ва функциялари, тренинг самарадорлигини баҳолай олиши, 

---

235 
шакллантирувчи ва ривожлантирувчи машқлар фарқини билиш, қисқа 
муддатли психологик ѐрдам беришни, гуруҳий динамикани бошқаришни ва 
ҳ.ни эгаллаган бўлиши лозим.
Юқоридаги мулоҳазалар талабаларни юқори компетенцияга эга 
шифокор мутахассис сифатида шакллантиришда психологик-дидактик 
тренинглардан оқилона фойдаланиш зарурияти мавжудлигини тасдиқлайди.