Auditorlik nazoratini amalga oshirish mexanizmi

2-rasm. Auditorlik tekshiruvining shakllari
5

Quyidagilar xar yili majburiy auditorlik tekshiruvidan o’tishi kerak:

• 
aksiyadorlik jamiyatlari;
• 
banklar va boshqa kredit tashkilotlari;
• 
sug’urta tashkilotlari;
• 
investisiya fondlari xamda yuridik va jismoniy shaxslarning 
mablag’larini jamlab turuvchi boshqa fondlar xamda ularning investisiya 
aktivlarini ishonchli boshqaruvchilar;
• 
manbalari yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari 
bo’lmish xayriya fondlari va boshqa ijtimoiy fondlar;
• 
mablag’larining xosil bo’lish manbalari qonun xujjatlarida nazarda 
tutilgan, yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan qilinadigan majburiy ajratmalar 
bo’lmish byudjetdan tashqari fondlar;
• 
ustav fondida davlatga tegishli ulush bo’lgan xo’jalik yurituvchi 
subyektlar. Hisobot yilidan keyingi yilning 1 mayigacha yillik moliyaviy hisobot 
auditorlik tekshiruvidan o’tkazilmasligi hamda auditorlik xulosasi mavjud emasligi 
5
O’zbektiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonuni, 25.02.2021 y. 
majburiy auditorlik tekshiruvi
tashabbuskorli auditorlik 
tekshiruvi

---

xo’jalik yurituvchi subyektning majburiy auditorlik tekshiruvi o’tkazilishidan 
bo’yin tovlashi deb e’tirof etiladi.
Majburiy auditorlik tekshiruvi o’tkaziladigan xo’jalik yurituvchi subyekt 
oldingi yil uchun o’z yillik moliyaviy hisobotini hisobot yilining 1 mayigacha 
auditorlik tekshiruvidan o’tkazadi va auditorlik tekshiruvi tamom bo’lgandan 
keyin 15 kun mobaynida tegishli soliq organiga auditorlik xulosasining 
belgilangan tartibda tasdiqlangan nusxasini taqdim etadi.
Auditorlik xulosasi nusxasi soliq organiga belgilangan muddatda taqdim 
etilmagan taqdirda xo’jalik yurituvchi subyekt soliq organiga auditorlik xulosasi 
mavjud emasligining sababini aks ettiruvchi tushuntirishni yozma shaklda taqdim 
etishi kerak.
Qonun hujjatlariga muvofiq majburiy auditorlik tekshiruvi o’tkazilishidan 
bo’yin tovlash xo’jalik subyektining mansabdor shaxsiga nisbatan ma’muriy jazo 
qo’llanishiga olib keladi. Xo’jalik subyektining mansabdor shaxsiga nisbatan 
ma’muriy jazo qo’llangandan keyin kalendar yil oxirigacha majburiy auditorlik 
tekshiruvi o’tkazilishidan bo’yin tovlash xo’jalik subyektidan quyidagi jadvalda 
keltirilgan miqdorda jarima undirilishiga olib keladi. Bunda majburiy auditorlik 
tekshiruvi o’tkazilishidan bo’yin tovlangan taqdirda xo’jalik subyektiga jarima sud 
tartibida solinadi, xo’jalik subyekti sodir etilgan huquqbuzarlikda aybini tan olgan 
hamda jarimani ixtiyoriy ravishda to’lagan taqdirda esa - jarima soliq organi 
tomonidan solinadi.
Jarima stavkalari tabaqalashtirilgan va majburiy tekshiriladigan xo’jalik 
yurituvchi subyektning hisobot yili oxirida mahsulotlar (ishlar, xizmatlar)ni 
sotishdan olingan yalpi tushumi miqdoriga qarab belgilanadigan miqdorlarda 
undirib olinadi.