6-мавзу. Ерни экишга тайёрлаш технологияси. Чигит экиш, ғўзани ягоналаш ва кўчат қалинлиги Режа

Ерни кузда шудгорлаш
билан тупроқнинг нам кўп сақланадиган 
ҳайдалма қавати юмшатилади тупроқнинг юза қатламидаги структурасиз 
қавати эгат тубига тушиб, тоза қаватда структура бир оз тикланади, 
шунингдек, зараркунанда ва касаллик қўзгатувчилар, бегона ўт уруғлари 
тупроқнинг чуқур қатламига кўмилади.
Ҳозирги пайтда ерни кузда шудгорлаш технологиясига қуйидаги 
талаблар қўйилади: ернииг ҳайдалма қаватини тўла ағдариб ҳайдаш билан 
унинг қатламма-қатлам жойлашишини таъминлаш. Бунда тупроқнинг 0—
15 ёки 0— 20 
см 
ли юза қавати ағдарилиб, эгат тубига ташланади ва пастки 
15—30 ёки 20—40 
см 
ли қавати эса ер бетига ағдариб чиқарилади. Ангиз 
қолдиқлари, берилган ўғитлар, бегона ўтларнингг илдизпоя ва уруглари 
ҳайдаш чуқурлигида кўмилади; 
Ерни қўш ярусли плугда ҳайдаш оддий ҳайдашга қараганда далани 
бегона ўтлардан тозалаш имконини беради. 
Бедапоялар ҳам қ
ўш 
ярусли плугда қатламма-қатлам ҳайдалса, келаси 
йили у қайта кўкламайди, илдиз қолдиқлари тупроқ горизонтлари бўйича 

---

4 
бир хилда тақсимланиб, унинг унумдорлигини ошириш учун қулай шароит 
яратади
Кўплаб илмий текшириш муассасалари ва илғор хўжаликларнинг 
тажрибалари кузги шудгорлаш ҳисобига пахта ҳосили гектарига 10—20% 
ва ундан ҳам кўпроқ ошишини тасдиқламоқда. 
Кузги шудгорлаш муддатлари. 
Кузги шудгорлашни октябрнинг 
иккинчи ярми ва ноябрь ойларида ўтказилгани маъқул. Кузда ерлар ҳаддан 
ташқари эрта муддатларда ҳайдалса, кўкламда далаларни кўплаб бегона 
ўтлар босади, шудгорлаш кечиктириб ўтказиладиган бўлса, совук; тушиб ер 
музлаши ёки тупроқ сернам бўлиши оқибатида тупроқни сифатли ишлаш 
қийинлашиб қолади. 
Йирим-терим бригада ёки хўжалик бўйича тугалланишини кутиб 
ўтирмасдан, ғўзадан бўшаган майдонларда далани