Go‘daklik davri psixalogiyasi va pisixodiagnostika jizzax davlat pedgogika universiteti maktabgacha ta’lim 1-kurs sirtqi bo’lim

ADABIYOTLARTAHLILIVAMETODOLOGIYA 
Psixologiya fanida yosh davrlarini tabaqalash bo’yicha turlicha usullar 
mavjuddir. Bu inson shaxsini tadqiq qilishga turli nuqtai-nazardan yondashuvi va 
mazkur muammoning mohiyatini turlicha yoritadi. 
Shveysariyalik psixologJ.Piajeningaql-idrok nazariyasi, aql-idrok funksiyalari 
hamda uning davrlari haqidagi ta’limotni o’z ichiga oladi. Aql-idrokning asosiy 
vazifalari, moslashish va ko’nikishdan iborat bo’lib, bu uning doimiy vazifalar 
turkumini tashkil etadi. Muallif, bola aql-idrokini quyidagi psixik rivojlanish 
davrlariga tasniflaydi: 
1.
sensomotorintellekti-tug’ilgandan2yoshgacha; 
2.
operasiyagachatafakkur-davri-2yoshdan7 yoshgacha; 
3.
aniqoperasiyalardavri-7,8yoshdan11,12yoshgacha; 
4.
rasmiyoperasiyalardavri. 
FransuzpsixologiA.Vallonesayoshdavrlariniquyidagibosqichlarga.ajratadi: 
1)
homilaningonaqornidagidavri; 
2)
impulsivharakatdavri-tug’ilgandan6oylikkacha; 
3)
his-tuyg’udavri(emosional)-boylikdan1yoshgacha; 
4)
sensomogor(idrokbilanharakatninguyg’unlashuvi)davri1 yoshdan3 
yoshgacha; 
5)
personologizm(shaxsgaaylanish)davri-3yoshdan-5 yoshgacha;19 
6)
farqlashdavri-6yoshdan-11yoshgacha; 
7)
jinsiyyetilishvao’spirinlikdavri-12yoshdan-18 yoshgacha. 
L.S.Vigotskiypsixologlarningyoshdavrlarinitabaqalashnazariyalarinitanqidiy 
tahlilqilib, muayyanrivojlanishnivujudga keltiruvchi ruhiyyangilanishlarga tayanib, 
yosh davrlarini quyidagi bosqichlarga ajratadi; 
1.
Chaqaloqlikdavriinqirozm. 
2.
Go’daklikdavri-2oylikdan1yoshgacha,biryoshdagiinqiroz. 
3.
Ilxbolalikdavri-1yoshdan3yoshgacha -3yoshdagiinqiroz. 
4.
Maktabgachadavr-3yoshdan7yoshgacha-7yoshdagiinqiroz. 
5.
Maktabyoshidavri-8yoshdan12yoshgacha -13yoshdagiinqiroz. 
6.
Puberdat(jinsiyyetilish)davri-14 yoshdan18 yoshgacha, yoshdagiinqiroz. 
L.S.Vigotskiyo’ziningyoshdavrlarinitabaqalashnazariyasiniilmiyasoslab, 
ta’riflabberaolgan.Olim engmuhim psixikyangilanishlar haqidaIlmiyvaamaliy 
ahamiyatga molik mulohazalarbildirgan. Biroq, bumulohazalarda ancha munozarali, 
bahodio’rinlarhammavjud.UmumanL.S.Vigotskiyningyoshdavrlarinitabaqalash 

---

nazariyasi Ilmiy tarixiy ahamiyatiga ega, uning rivojlanishni amalga oshiruvchi 
inqirozlarto’g’risidagimulohazalivaolgasurgang’oyalarihozirgikunningtalablariga 
mosdir.