X. X. Komilova, U. A. Vohidova

To'rtinchi  guruh  -   “iste’molning  peshqadamlari”  bo‘lib,  ular 
eng novatorlik takliflarini qabul qilishga tayyor.
Kolleksiyada modellar soni ulaming bahosiga qarab yaratiladi: 
taxminan  65%  modellar -  arzon  guruhiga,  30%  -  o‘rta  baholi  va  2- 
5%  -  qimmatlarga  kiritiladi.  Qimmat  modellar  “yuqori  moda” 
uslubi,  konstruksiyaning  noyobligi,  siluetning  ajoyibligi,  so'nggi 
moda tendensiyalari, yuqori  sifatli materiallari  va bezagi  bilan farq- 
lanadi.  Bu  guruhga  “pret-a-porte”  va  “pret-a-porte”-lyuks  turku- 
midagi  kolleksiyalar  kiradi.  Ushbu  guruhni  modellari  juda  kam 
seriyada  5-10  dona  ishlanadi.  Kolleksiya  qanchalik  qimmat  bo‘lsa, 
unga  shuncha  ko‘p  modellar  kiritilgan  bo‘ladi.  0 ‘rta  guruh 
modellari  qulay  fasonlari,  modali  siluetlami  oddiyroqligi,  modali 
materiallar  va  ishonchli  navlari  bilan  farqlanadi.  Arzon  model- 
laming tashqi  ko'rinishi  ko‘rkam  bo‘lishi,  ushbu  guruhning avvalgi 
modellariga  nisbatan  yangiligi  bilan  farqlanishi,  yoqimli  fakturali, 
naqshli va modaga oid rangli materiallar qo‘llanishi  lozim.
Dizayner  o ‘zi  uchun  quyidagilami  aniq  tasavvur  etishi  lozim: 
model  konkret  assortm ent  guruhi  yoki  ko‘pfunksiyali  boMishi 
kerak. Bu bichim turi, gazlama va rang tanlanishi bilan bog‘liq.
Kolleksiya  yaratilganda,  dizayner  xaridorlarda  savdo  mar- 
kasining  obro‘sini  ham  inobatga  olishi  lozim.  Shunday  differen- 
siatsiyaning  zarurligi  va  potensial  xaridorlami  ko'paytirish  istagi 
1980  yy.  kolleksiyaning  sonini  ko‘paytirishga  olib  keldi.  Asosiy 
erkak  va  ayollar  kiyimlari  kolleksiyalariga  yosh  iste’molchiga 
m o‘ljallangan  va  arzonroq  narxda  sotiladigan  “parallel”  kollek- 
siyalami  va  boshqa assortm ent va  mo‘ljalga oid  kolleksiyalar bilan 
moda  bozori  qo‘shimcha  to ‘ldiriladi.  Italiyalik  dizayner  Dj.Armani 
bu  yo‘nalishda  birinchi  bo'lib  o ‘z  “moda  imperiya”sini  kengaytira
158

---

boshladi. “Giorgio Armani” markali qimmatbaho ayollar va erkaklar 
kiyimlari  kolleksiyalaridan  tashqari  и  hozir 
“Manu”,  “Emperio 
Armani”,  “Armani  Exchange”,  “Vorgonouvo/21”,  “Armani  jeans” 
va  “Armani  g o lf’  (qimmatbaho  sport  kiyimi)  parallel  kolleksiya- 
larini  ishlab  chiqarmoqda.  Amalda  bu  yo‘ldan  barcha  mashhur 
dizaynerlar ketdi.  Har bir shunday kolleksiyani o ‘z konkret xaridori 
bor,  ulaming  talablarini  va  psixofogik  qiyofasini  kolleksiya 
yaratuvchilari aniq tasavvur etishadi.  Potensial xaridorlaming sonini 
ko‘paytirish  uchun  ko‘p  firmalar  har  xil  iste’molchilar  guruhlariga 
m o‘ljallangan  (konservatorlar  va  peshqadamlar)  modellar  kollek- 
siyasini  yaratishadi.  Masalan,  yuqori  sifatli  prestij  erkak  kiyimlari 
bilan  mashhur  bo‘lgan  taniqli  nemis  firmasi  “Hugo  Boss”  har  bir 
mavsumda  uch  kolleksiyani  tayyorlaydi.  Har bir yo‘nalishi  ma’lum 
iste’molchiga  mo'ljallangan:  “Boss”  -  muvaffaqiyatli  yaxshi  kiyi- 
nadigan,  moda  bilan  qiziqadigan  ammo  ko‘zbuyamachilikka 
intilmaydigan  ishbilarmon  uchun;  Baldessarini”-“Boss”  firmasining 
kiyimini  kiyadigan  boshqalarga  o ‘xshamaslikka  intilib,  detallarga, 
matolarga  e ’tibor  beradi  va  yana  uning  kiyimi  “zerikarli” 
bo‘lmasligini  xohlaydi;  “Hugo”  -   moda  bilan  haqiqatdan  ham 
qiziqadigan  yoshlar  uchun,  ular  modani  yaxshi  bilishadi  va  bosh- 
qalardan  keskin  farqlanish  uchun,  qandaydir  o‘ziga  xoslikni 
qidirishadi.