Fizika–matematika fakulteti «Fizika» kafedrasi

ΧULOSA
Men ushbu mazu “Optik pirometriya, Optik pirometrlar” yuzasidan xulosa qilib 
shuni aytishim mumkinki:
Yorug’lik manbalari deganda istalgan turdagi energiyani yorug’lik energiyasiga 
aylantiruvchi, ya’ni yorug’lik chiqaruvchi moddalar nazarda tutiladi. Ular tabiiy va 
sun’iy bo’lishi mumkin. 
Tabiiy yorug’lik manbalariga Quyosh, yulduzlar va boshqa turli xil razryadlar 
misol bo’ladi. Olamning asosiy yorug’lik manbalari yulduzlar hisblanib, ularda 
termoyadro energiyasining yorug’lik energiyasiga aylanishi ro’y beradi. 
Nuqtaviy manba fizikka kursining mexanika bo’limida – moddiy nuqta, elektr 
bo’limida – nuqtaviy zaryad tushunchalaridan foydalanilgani kabi, ya’ni nuqtaviy 
manba tushunchasidan keng foydalaniladi. 
Xususiy o’lchamlari chiqarayotgan yorug’likning ta’siri o’rganilayotgan joygacha 
bo’lgan masofaga nisbatan e’tiborga olinmaydigan darajada kichik bo’lgan 
yorug’lik manbayi nuqtaviy manba deyiladi. 
Nuqtaviy manba ham ideallashtirilgan tushuncha bo’lib, yorug’lik nuri hamma 
yo’nalishda bir tekis yo’naltiradi, deb qabul qilingan. 
Shuni takidlash lozimki, yorug’likning qabul qiluvchilariga, xususan, ko’zga ta’siri, 
bir tomondan, yorug’lik energiyasiga bog’liq bo’lsa, ikkinchi tomondan, 
yorug’likning to’lqin uzunligiga bog’liq bo’ladi. Ko’z yashil nurlarni eng yaxshi 
sezadi. Shuning uchun nafaqat qabul qiluvchi qayd etadigan yorug’lik energiyasi 
miqdorini, balki uning ko’zga ta’sirini xarakterlovchi kattalikni ham bilish muhim 
ahamiyatga ega. Shun maqsadda yorug’lik oqimi tushunchsidan foydalaniladi. 
Binobarin, yorug’lik xarakteristikalari ko’zda sezgi uyg’tuvchi eletromagnit 
nurlarga taalluqli kattaliklardir. 
Yorug’lik haqida qancha gapirmaylik bari bir gapimiz tugamaydi. Yorug’likning 
oqimi, tezligi, dispersiyasi va hokazolarni aytishimiz mumkin. 
Ammo Optik pirometrlar ancha murakkab bo’lib bu pirometrlarni qora jismlarning 
temperaturasini o’lchashda ishlatamiz ya’ni yuqori temperatura nazarda tu 
tiladi(20000K). 
Qisqa qilib shuni aytish mumkinki optik pirometrlar bu absalyut qora jismlarning 
temperaturasini o’lchaydigan asbob sanaladi.