G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I


Nuqtaning geografik koordinatalarini aniqlash



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet125/203
Sana19.05.2023
Hajmi6,42 Mb.
#941315
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   203
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Nuqtaning geografik koordinatalarini aniqlash.
Ma’lumki, topografik 
kartalarda geografik to’r chizilmaydi, lekin topografik kartaning minutli ramkasidan 
foydalanib har minut uzunlik va kenglik bo’yicha meridian va parallel chiziqlar 
o’tkazish va shu yo’l bilan minutlarga bo’lingan geografik to’r hosil qilish mumkin. 
Berilgan C nuqtaning (12.1-rasmga qaralsin) geografik koordinatalarini minutli 
to’rdan foydalanib, aniqlashda u quyidagiga teng bo’ladi: 
12.1-rasm. Topografik karta 
 
φ
c
= φ + ∆φ;
λ
C
= λ + ∆λ;
yoki
φ
c
= φ

− ∆φ′;
λ
C
= λ′ − ∆λ′;
(12.11)
formulada 
∆y =
l
1
l
1
+l
2
∙ 60";
∆λ =
l
3
l
3
+l
4
∙ 60"; 
∆y′ =
l
2
l
1
+l
2
∙ 60";
∆λ′ =
l
4
l
3
+l
4
∙ 60"; 
bu yerda(φ) va (λ) – koordinatasi aniqlanayotgan nuqta (C) joylashgan minutli 
to’rning janubi-g’arbiy burchagining geografik koordinatalari; (φ’) va(λ’)- nuqta 
joylashgan minutli to’rning shimoli-sharqiy burchagining geografik koordinatalari; 
∆λ- to’rning g’arbiy chizig’idan nuqtagacha bo’lgan geografik uzunlik; ∆φ- minutli 
to’rning janubiy chizig’idan (C) nuqtagacha bo’lgan geografik kenglik; ∆φ’- minutli 
to’rning shimoliy chizig’idan (C) nuqtagacha bo’lgan geografik kenglik; ∆λ’- 
 
40-rasm. 


198 
minutli to’rning sharqiy chizig’idan (C) nuqtagacha bo’lgan geografik uzunlik. 
Masala
: C nuqta φ=40
o
19’ va φ’= 40
o
20’ parallellarda hamda λ=65
o
54’ va λ’= 65
o
55’ meridianlar orasida joylashgan. Agar l
1
=800m, l
2
=1056 m , l
3
=378m va l
4
=696 
m bo’lsa, C nuqtaning geografik koordinatalari: 
φ
C
= 40°19

+
800
800+1056
∙ 60
=40°19’26
λ
C
= 65°54

+
378
378+696
∙ 60
=65°54’21
yoki 
φ
C
= 40°20


1056
1056+800
∙ 60" = 40°19′26"
λ
C
= 65°55


696
696+378
∙ 60" = 65°54′21"
Topografik kartada nuqtaning geografik koordinatasini aniqlash ham karta 
masshtabiga bog’liq. Agar kartada chiziq uzunligi 0,3mm gacha aniqlikda o’lchansa, 
1:25000 masshtabli kartada nuqtaning geografik kengligi 0’, 25 gacha aniqlikda
1:10000 masshtabli kartada 0’,10 gacha aniqlikda hisoblab chiqarish mumkin.

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish