So„nggi yillarda fan-texnika jadal rivojlanib, shunday ixtirolar, innovatsion ishlanmalar

---

3D-printerlar 

 

So„nggi yillarda fan-texnika jadal rivojlanib, shunday ixtirolar, innovatsion ishlanmalar, 

zamonaviy  texnologiyalar  yaratildiki,  ular  hayotimizdan  chuqur  o„rin  olib,  yashash 

sifatini  butunlay  yangi  bosqichga  olib  chiqdi.  Zamonaviy  texnologiyalar  kundalik 

hayotimizning ajralmas qismiga aylandi. Binobarin, avvallari xayolimizga ham kelmagan 

narsalar  bugun  haqiqatga  aylanib,  jamiyatimizning  barcha  jabhasida  rivojlanishga  yo„l 

ochmoqda. 

Sir emas, hozir hayotimizni muntazam ravishda takomillashtirib borilayotgan kompyuter 

va  internetsiz  tasavvur  etish  mushkul.  Yaqin-yaqingacha  odamlar  ishxonada  zamonaviy 

kompyuterlarda  ishlashni  orzu  qilgan  bo„lsa,  bugun  nafaqat  ofislarda,  ayni  paytda 

noutbuklar, netbuklar, planshetlar va “gadjyet”lar, deb ataladigan boshqa qurilmalar har 

bir xonadondan o„rin oldi. 

Hozirgi  davr  odamlari  kompyuterlaru  noutbuklarga,  smartfonlarga  bog„lanib  qolgan. 

Chunki ushbu qurilmalar shunchaki muloqot vositasi emas, balki ko„p qirrali vazifalarni 

bajarmoqda. Ular orqali qo„ng„iroq qilish, xabar yoki rasm yuborish/qabul qilish, onlayn 

xaridni amalga oshirish, yangiliklar bilan tanishish, kerakli ma'lumotlarni olish, foto yoki 

video olish, tomosha qilish, musiqa eshitish, turli o„yinlarni o„ynash mumkin. 

Bugungi  kunda  dunyoda  shunday  ixtirolar  borki,  ular  hali  ham  hayotga  keng  tatbiq 

etilmagan  bo„lsa-da,  bir  kun  kelib,  smartfonlar  hamda  kompyuterlar  singari  odamlar 

turmushining  ajralmas  qismiga  aylanib  ketmasligiga  hech  kim  kafolat  berolmaydi.  Ana 

shunday  kashfiyotlardan  biri  shu  kunlarda  ommaviy  axborot  vositalarida  bot-bot  tilga 

olinayotgan 3D-printerlardir. 

---

 

Gap shundaki, bizda “Printerlar faqatgina matn va suratni chop qiladi xolos”, degan fikr 

shakllanib qolgan. Ammo mutaxassislarning aytishicha, printerlarning imkoniyatlari juda 

keng  bo„lib,  yaqin  kelajakda  mazkur  texnologiya  jamiyat  hayotining  barcha  jabhasida 

qo„llaniladi. 

Uning afzalligi shundaki, zarur materiallar hamda dasturiy ta'minot yordamida uy qurish, 

protez  va  implantatlar  tayyorlash,  qimmatbaho  esdalik  buyumlar,  taqinchoqlar  ishlab 

chiqarish  mumkin.  Masalan,  Xitoy,  AQSh,  Buyuk  Britaniya,  Niderlandiyada  ushbu 

yo„nalishda amaliy natijalarga erishilgan. Ya'ni 3D-printerlar turarjoylar hamda ularning 

qismlarini  —  konstruksiyalari,  ichki  devorlari,  turli  shakldagi  himoya  to„siqlarini  hech 

qanday  qoliplarsiz  “chop  etmoqda”.  Xususan,  Xitoyda  uzunligi  150  metr,  kengligi  10 

metr  bo„lgan  3D-printer  yaratildi.  Ushbu  qurilma  bir  necha  soat  ichida  balandligi  olti 

metr bo„lgan binoni  “barpo qilishi mumkin”. Bunda u “siyoh”  o„rnida kuchaytirilgan 

shisha  tolali  sementdan  foydalanadi.  Shunday  bo„lsa-da,  hozircha  bu  usulda  yirik 

inshootlarni  qurish  sinov  tariqasida  olib  borilmoqda.  Landshaft  dizayni  va  aholi 

punktlarini  obodonlashtirish  uchun  kichik  arxitektura  shakllarini  tayyorlashda  3D-