Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №37 (том 4)

GIDROKSIDLARI VA ULARNING HOSILALARI
 
N
2
SO
3
dan boshqa gidroksidlar – qattiq, suvda yomon eriydigan modda-lar. 
N
2
SO
3
erkin holatda olingan emas, faqat suvli eritmalarda ma’lum. 
IVA guruh elementlarining oksidlari suv bilan amalda birikmaydi, ularning 
tegishlicha E(ON)
2
va E(ON)
4
tipidagi gidroksidlari bilvosita yo‘l bilan ularning 
tegishli tuzlariga ishqor ta’sir ettirib olinadi: 
Pb(NO
3
)
2
+ 2NaOH → Pb(OH)
2
+ 2NaNO
3
, 
SnCl
4
+ 4NaOH → Sn(OH)
4
+ 4NaCl. 
Amfoter gidroksidlar kuchli kislota va ishqorlarda erib, N
2
EO
2
(ger-manitlar, 
sitanitlar, plyumbitlar) va N
4
EO
4
(N
2
EO
3
) germanatlar, stannat-lar, plyubatlar
tipidagi kislotalarning tuzlari yoxud E
2+
va E
4+
kationlar-ning tuzlarini hosil qiladi.
Gidroksidlarning kislota-asosli va oksidlanish-qaytarilish xossalarining 
o‘zgarishi quyidagi sxemada keltirilgan: 
N
2
EO
2
va N
4
EO
4
(N
2
EO
3
) tipidagi kislota tuzlari suvda kam eriydi, natriyli va 
kaliyli tuzlari eriydi va gidrolizlanadi. Germanitlar va stannitlar juda kuchli 
qaytaruvchilar hisoblanadi: 
2Bi(OH)
3
+ 3Na
2
SnO
2
→ 3Na
2
SnO
3
+ Bi + 3H
2
O, 
E(ON)
2
+ HCl → ECl
2
+ 2H
2
O, 
E(ON)
2
+ 2NaOH → Na
2
[E(ON)
4
]. 
E
2+
kationining tuzlari juda ko‘p, ularning aksariyati suvda eriydi, Pb
2+
, Sn
2+
, 
Ge
2+
qatorda gidrolizlanish kuchli ortadi. Sn
2+
va, ayniqsa Ge
2+
tuzlari, kuchli 
qaytaruvchilar hisoblanadi; ularning eritmalari, hatto havo kislorodi bilan ham 
oksidlanadi: 
2GeCl
2
+ 12NaOH + O
2
→ 2Na
2
GeO
4
+ 4NaCl + 6H
2
O. 
Oksokislotalarning tuzlari E
4+
kationlari uchun kam xarakterli, eruvchanlari 
kuchli gidrolizlanadi: Pb(SO
4
)
2
+ 2H
2
O → PbO
2
+ 2H
2
SO
4
.

---

326