O’zbek tili darslarida yordamchi so’zlarning o’qitilishi

Toshkentga bordim. – Toshkent tomon bordim. 
Shu o'rinda "
Yordamchi so'zlar. Ko'makchi
" mavzusi yuzasidan quyidagi 
topshiriqlarni bajarish tavsiya etiladi: 
1-TOPSHIRIQ.
"
Yordamchi so'zlar. Ko'makchi
" mavzusi yuzasidan 
olingan ma`lumotlar quyidagi nazariy savollar asosida mustahkamlanadi: 
1.
O'zbek tilida yordamchi so'zlar turkumi mustaqil so'zlardan qanday 
farqlanadi? 

---

30 
2.
Yordamchi so'zlar gapda qanday vazifa bajaradi? 
3.
O'zbek tilshunosligida yordamchi so'zlar qaysi tilshunos olimlar 
tomonidan tadqiq etilgan? 
4.
Ko'makchilarning morfologik xususiyatlarini misollar asosida bayon 
eting. 
5.
Ko'makchilar gapda asosan qaysi kelishikdagi otlarga bog'lanib keladi? 
6.
Ko'makchilar gap tarkibida qanday grammatik ma`nolarni hosil etadi? 
7.
Sof ko'makchilarni sanab bering va ularga misollar keltiring. 
8.
Vazifadosh ko'makchilarni ayting va ularga misollar keltiring. 
9.
Qaysi ko'makchilar presuppozitsiyaga ishora qiladi? Misollar 
keltiring. 
2- TOPSHIRIQ.
Gaplarni o'qing. Ko'makchilarni topib, ularning 
ishlatilish o'rinlariga diqqat qiling. 
1.To'g'ri so'z o'z egasini najot sari yetaklaydi. (Yusuf Xos Hojib) 2. Yomonlarning
qoshida yalinish yaxshilar ishi emas. 3. To'ydan keyin nog'ora chalmoq nodonlar 
ishi. 4. Bitmas-tuganmas bilimning tagida mashaqqatli mehnat yotadi. 5. 
Hovlining yarmigacha ariq tortib ekilgan qulupnay pushtalarida suv yaltiraydi. 
(O'.Hoshimov) 6. Millat tushunchasi hamisha Vatan bilan yonma-yondir, misoli 
jism-u jondir. (B.Qosimov)
7. Kimlar uchun biz edik bir badaviylar,
O‘zbekni qon qaqshatganni o‘zbek siylar,
Holimizni jim kuzatdi Yassaviylar,
Topganimiz handalakdek tilim-tilim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim! (M.Yusuf) 
8. Do’st bilan obod uying, 
Gar bo’lsa u vayrona ham, 
Do’st qadam qo’ymas esa, 
Vayronadir koshona ham. (E.Vohidov) 
 

---

31 
3- TOPSHIRIQ.
Berilgan ko'makchilarning sof yoki vazifadoshligini
aniqlab, jadvalga joylashtiring. 
Qadar, yonida, pastida, qoshidan, kabi, singari, buyon, qaraganda, bilan, 
tomon, uchun, bo'ylab, sababli, ichida, boshqa, keyin, ko'ra, tashqari, oldida, 
qarshi, tufayli, sari, sayin, ostida.