Vazirligi toshkent moliya instituti moliya fakulteti

---

Mavzu: Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash usullari Bajardi: 
Qarshiboyev A 
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM 
VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI MOLIYA FAKULTETI
Fan: IQTISODIYOTDA AXBORot KOMPLEKSLARI VA 
TEXNOLOGIYALARI
Mavzu:Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash usullari 
Bajardi:Qarshiboyev A 
Reja:
1. Asosiy tushunchalar va ta'riflar 
2. Axborot xavfsizligiga tahdidlarning asosiy turlari
3. Ruxsatsiz kirishdan himoya va himoyadan himoya. 
4. Zarar ko’rsatuvchi dasturlarni tushunchasi va turlari.
5. Kompyuter viruslarning turlari va ularning tasnifi. 
6. Kompyuter viruslaridan himoya.
7. Kriptografik axborot himoyasi tamoyillari. 
Axborot xavfsizligi
– axborot texnologiyalarining nisbatan juda yosh va tez 
taraqqiy etayotgan sohalardan biridir. Axborot xavfsizligi sohasida faqat 
majmuaviy yondashuv asosidagina muvaffaqiyatga erishish mumkin. 
«Axborot 
xavfiszligi» 
deganda, biz axborotning himoyalanganligi va axborot bilan 
munosobatda bo‘lgan sub’ektlarga, shu jumladan axborot egasi, foydalanuvchi 
hamda infratizimni qo‘llab-quvvatlab turuvchilariga ham zarar keltirishi mumkin 
bo‘lgan tasodifiy yoki oldindan mo‘ljallangan tabiat va sun’iy turdagi ta’sirlardan 
qo‘riqlab turuvchi infratizimni tushunamiz.
Axborot xavfsizligiga tahdid va uning turlari
Axborotni muhofaza qilishning 
maqsadi va konseptual asoslari Umuman olganda axborotni muhofaza qilishning 
maqsadini quyidagicha ifodalash mumkin: – axborotni tarqab ketishi, o‘g‘irlanishi, 
buzilishi, qalbakilashtirilishini oldini olish; – shaxs, jamiyat, davlatning 
xavfsizligiga tahdidni oldini olish; – axborotni yo‘q qilish, modifikatsiyalash, 

---

buzish, nusxa olish, blokirovka qilish kabi noqonuniy harakatlarning oldini olish; – 
axborot resurslari va axborot tizimlariga noqonuniy ta’sir qilishning boshqa 
shakllarini oldini olish, hujjatlashtirilgan axborotga shaxsiy mulk ob’ekti sifatida 
huquqiy rejimni ta’minlash; – axborot tizimida mavjud bo‘lgan shaxsiy 
ma’lumotlarning maxfiyligini va konfedensialligini saqlash orqali fuqarolarning 
konstitutsiyaviy huquqlarini himoyalash; – davlat sirlarini saqlash, qonunchilikka 
asosan hujjatlashtirilgan axborotlar konfedensialligini ta’minlash; – axborot 
jarayonlarida hamda axborot tizimlari, texnologiyalari va ularni ta’minlash 
vositalarini loyihalash, ishlab chiqish va qo‘llashda sub’ektlarning huquqlarini 
ta’minlash.