Iv- bob. Nazorat o‘lchov asboblari

Magnitoelektr (logometrik) manometrlar.
Logometrik manometrlar reo-
statli datchik va magnitoelektr ko‘rsatkichdan iborat. Reostatli datchik (4.9-rasm) 
shtutserli asos 1 dan iborat bo‘lib , unga po‘lat baxya yordamida bronzadan 
tayyorlangan qat-qat burama membrana mahkamlangan. Asos 1 ustiga reostat 4
va uzatma mexanizmi joylashtirilgan. Membrana markaziga turtkich 11 o‘rnatil-
gan bo‘lib, unga rostlash murvati 10 orqali tebranma pishang 9 tayanib turadi. 
Tebranma pishang reostatning sudralgichi 5 ga ta’sir qilib, uni o‘q 6 atrofida 
aylantirishi mumkin. O‘q 6 ga o‘ralgan prujina 8 sudralgich 5 harakatini bel-
gilangan doirada cheklab turadi. Nazorat qilinayotgan tizimdagi bosimning 
keskin o‘zgarishi asbob ko‘rsatishlariga ta’sirini kamaytirish maqsadida shtuser 
12 ga kalibrlangan kichik teshikchali uchlik o‘rnatilgan.
Logometrik manometr quyidagicha ishlaydi.
(4.10-rasm) Datchikka moy 
yoki havo uzatilganda membrana 9 bosim ostida yuqori tomonga ko‘tariladi va 
tebranma pishang , tayanch maydoncha orqali sudralgichni reostat 8 bo‘ylab 
harakatlantiradi. Bosim kamayganda membrana o‘zining elastikligi ta’sirida 
pastga tushadi. 
Reostat datchikli logometrik manometr ko‘rsatkichi, logometrik termometr 
ko‘rsatkichlari tuzilishiga (4.3-rasm) aynan o‘xshash, faqat ular bir-birdan 
g‘altaklarning o‘ramlar soni va ulanish sxemasi bilan farq qiladi. Datchik reostati 
qarshiligining o‘zgarish doirasi (
163 Om 
dan 
20 Om 
gacha) logometrik 
termometrdagi termorezistor qarshiligining o‘zgarish doirasidan (
450 Om 
dan 
50 
Om 
gacha) ancha kam. Asbobning sezuvchanligini oshirish uchun logometrik 
manometr ko‘rsatkichidagi g‘altaklar 4.10-rasmda keltirilgan sxema bo‘yicha 
ulanadi. 

---

136 
Reostat datchikli manometrlar impulsli manometrlarga nisbatan qator afzal-
liklarga ega. Ko‘rsatkich shkalasida strelkaning harakatlanish doirasi ancha keng, 
bu haydovchiga ma’lumotni tez va aniq o‘qib olish imkoniyatini beradi. Logom-
etrik manometrlarning o‘lchash aniqligi 
yuqori va ular radioxalaqitlarni vujudga 
keltirmaydi.