O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

kitoblari o'qitilgan. Bu kitoblar, asosan, o'quvchilar 
tomonidan yod olingan. 
So'fi 
Olloyorasari she’riytarzda yozilgan bo'lib, 
unda avliyolai, payy'arnbailai Fiayuti 
haqidagi ma'lumotlar aks etgan. 
O'quvchilar nafaqat o'zbek tilidagl, balki fors shoirl Hofizning 
«Xo‘ja
Hofiz» 
devonini ham o'rganishgan.
Madrasalarda oliy ta’lim berilib, unda diniy-huquqiy bilimga ega bo'lgan 
mutaxassls tayyorlangan. Madrasalar bitiruvchilaridan islom qoidalari, 
shariat ahkomlari, Qur’oni Karim oyatlari va suralarning sharhlarini to'liq 
o'zlashtirish talab qilingan. Qorixonalarda Qur’oni Karim yod olingan. 
Ayollar alohida o'qitilib, ularga Qur’oni Karim, oila masalalari, odob-ax- 
loq va tarbiyadan saboq beruvchi otinlar ta’lim berganlar. Mustamlaka 
davrida eski maktablar saqlanib qolgan, ammo bu maktablar hukumat 
e’tiboridan chetda qolib, ularga hech qanday mablag' ajratilmagan.
Rus-tuzem maktablari.
Rossiya imperiyasining turli guberniyalari- 
dan Turkistonga ko'chirib keltirilganlarning bolalariga ta’lim berish orqali 
ma’muriyat vakillari bilan mahalliy aholi o'rtasida vositachilik qiladigan

---

311
tarjimonlarni tayyorlash ko'zda tutilgan. Shu bilan birga, bu maktablar 
orqali tub joy aholisi o'rtasida rus madaniyatini keng yoyishga xizmat 
qiladigan ta’lim tizimini yaratishga harakat qilindi. Bu vazifani bajarish- 
ga Turkiston general-gubematori 
G.Rozenbax (1884 - 1889) 
astoydil 
kirishdi. 
U boshlang'ich maktablar, rus-tuzem maktablari tarmog'inl 
yaratish loyihasini ishlab chiqdi.
Birinchi rus-tuzem maktabi