O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

1510-yil 12-dekabrda 
uni 
qatl etdilar.
Shu tariqa shoh Ismoil Amudaryoning so'l sohilini bosib olib, butun 
Xurosonni egalladi. Hirot shahri Safaviylar davlatining ikkinchi markazi- 
ga aylantirildi. Shoh Ismoil katta o'g'li Taxmaspni markazi Hirot bo'lgan 
Xurosonning hukmdori etib tayinladi.
S u n n iy lik -(a ra b tilida odat, an’ana, xa tti-h ara kattarzide ga nm a ’nolar- 
ni anglatadi) bu is lo m d a g i Q ur’o ni Karim bilan birga Muham mad (s.a.v.) 
payg'am barning su nn atla rin i (so’zlari, xatti-harakatlari va ko'rsatm alari- 
ni) Q u r’oni K arim dan keyingi, uni to'ldiruvchi manba ekanligini, shuning- 
dek, d astia bki 4 x a iifa ia rn in g (Abu B a kr Siddiq, Umar, Usm on va AH) 
hokim iyati q o n u n iy e ka n lig in i tan olu vchi oqim dir. D unyodagi barcha 
m usulm onlarning 90% dan o rtig 'i shu oqim ga m ansubdirlar.
10.4. ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR - BUYUK DAVLAT
A.RBOBI VA MASHHUR MUTAFAKKIR
B o bu r m irz o n in g S havbonivxonaa aarshi kurashi.
Samarqand 
aholisi shayxulislom 
Abulmakorim 
boshchiligida temuriylar hukm- 
dorligini tiklash chorasini izladilar. Samarqand rahnamolari Farg'ona 
hokimi Bobur mirzoga maktub yo'llab Samarqand taxtini egallashga 
da’vat etdilar. Sulolasi manfaatlariga sadoqatli bo'lgan Bobur mirzo 
1500-yilning kuzida 
Samarqandga yurish boshladi. Bu paytda Shay­
boniyxon Samarqanddan tashqarida -
Konigil 
(shahardan tashqarida- 
gi hukmdorlar hordiq chiqaradigan joy)da turar edi. Aholi tomonidan Sa- 
marqandning darvozasi Bobur mirzoga ochib berildi va uning qo'shini 
shiddat bilan 
hujum 
qilib Shayboniyxonning bu yerda qoldirib ketgan 
600 
kishilik askarini qirib tashladi. Shunday qilib, Bobur mirzo Samar­
qand taxtini ikkinchi 
marta 
egalladi.

---

122
Shayboniyxon Buxoroga chekinadi va bo'lajak hal qiluvchi jangga 
tayyorgarlik ko'ra boshladi. Bobur mirzo ham qish bo'yi urushga jiddiy 
tayyorgarlik ko'rdi. 1501-yil aprelida Zarafshon bo'yidagiSaripul qish- 
log'i yaqinida yuz bergan og'ir urushda Bobur mirzo yengildi. Bobur 
mirzo Samarqandga chekinadi. G'olib Shayboniyxon Samarqandni 
qamal qilib, Bobur mirzoga sulh taklif etdi. Sulh shartlari Bobur mirzo 
uchun juda haqoratii bo'lsa-da, unga rozi bo'lmaslikdan boshqa chorasi 
yo'q edi.
Og'ir va nochor ahvolga tushib qoigan Bobur sulhga binoan Sa­
marqandni tark etib, ko'p mashaqqatlarni boshdan kechirib, o'zga yurt- 
larga ketishga majbur bo'ldi. Bobur mirzoning qizi