Fransuz tili--majmua--2012

Discours direct et indirect 
(ko'chirma va o'zlashtirma gap) 
Discours direct – ko'chirma gap 
Birovning  aynan  keltirilgan  gapi  ko'chirma  gap  deyiladi.  Ko'chirma  gap  bo'lishli,  bo'lishsiz  va 
so'roq formalarda bo'lishi mumkin: 
 
Il dit: «Je pars ce soir». 
 
Il dit: «Je n'ai pas vu ce film». 
 
Il a demandé: «Où tu niches gamin?» (Hugo) 
 
Ko'chirma gap mustaqil gap bo'lib, unda fe'l zamoni nutq momenti bilan moslashmaydi: 
 
Karim s'intéresse (s'est intéressé): Viendra-t-il au stade? 
 
Discours indirect – o'zlashtirma gap 
  Muallif boshqalarning gapini o'zlashtirib, hikoya qilib bergan gap o'zlashtirma gap deyiladi. 
Sintaksis  nuqtay  nazaridan  o'zlashtirma  gap  to'ldiruvchi  ergash  gapga  mos  kelib,  bunday 
qo'shma gapda zamonlar moslashadi. 
1)
 
Ko'chirma gapdagi ikki nuqta va qo'shtirnoq o'zlashtirma gapda ishlatilmaydi. 
2)
 
Kochirma  gapni  o'zlashtirma  gapga  aylantirganimizda,  ergash  gap  «que» 
bo'g'lovchisi bilan boshlanadi. 
M: Elle me dit: «Je travaille à l'école». (ko'chirma gap) 
     Elle me dit qu'elle travaille à l'école. (o'zlashtirma gap) 
3)
 
Agar  kochirma  so'roq  gap  so'roq  so'zsiz  inversiya  usuli  bilan  ifodalangan  bo'lsa, 
o'zlashtirma so'roq gap «si» bog'lovchisi bilan boshlanadi. 
M: Elle me demande: «Lisez-vous ce roman?» (ko'chirma gap) 
     Elle me demande si je lis ce roman. (ozlashtirma gap) 
4)
 
Agar  ko'chirma  so'roq  gap  so'roq  so'zi  bilan  boshlansa,  o'zlashtirma  so'roq  gap  shu 
so'roq so'zi bilan boshlanadi. 
M: Il me demande: «Quel film voyez-vous?» (ko'chirma gap) 
     Il me demande quel film je vois. (o'zlashtirma gap) 
5)
 
Agar  ko'chirma  so'roq  gap  «que»  so'roq  so'zi  bilan  boshlangan  bo'lsa,  o'zlashtirma 
so'roq gap «ce que» bilan boshlanadi. 
M: Il me demande: «Que lisez –vous?» (ko'chirma gap) 
     Il me demande ce que je lis. (o'zlashtirma gap) 
6)
 
Agar  ko'chirma  gapda  fe'l  o'tgan  zamonlardan  birida  bo'lsa,  ergash  gapdagi  fe'l 
hozirgi zamonda bo'lsa Présent o'rniga Imparfait, o'tgan zamonda bo'lsa plus-que-
parfait, kelasi zamonda bo'lsa Conditionnel Présent zamonlari ishlatiladi. 
M: a) Il m'a demandé: «Que lisez-vous?» 
         Il m'a demandé ce que je lisais. 
                b)Il m'a demandé: «Qu'avez-vous lu?»    
                   Il m'a demandé ce que j'avais lu. 
                c)Il m'a demandé: «Que lirez-vous?» 
                   Il m'a demandé ce que je lirais.