O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

Nazorat savollari 
1. Asosiy fondlarning mohiyati, ahamiyati, tarkibi. 
2. Iqtisodiy maqsadigako‘raasosiy fondlar. 
3. Asosiy fondlarnibaholashusullariqanday? 
4. Ishlabchiqarishfondlariningo‘rtachayillikqiymatidegandanimanitushunasiz 
va u qandayhisoblanadi? 
5. Asosiy fondlarningeskirishturlariqanday? 
6. Amortizatsiyanima? Amortizatsiya ajratmalari deb nimaga aytiladi? 
7. Ta’mirlash sikli deb nimaga aytiladi?Asosiy fondlarni ta’mirlashning qanday
turlarini bilasiz? 
8. Asosiyfondlardanfoydalanishko‘rsatkichlariqaysilar? 
9. Ekstensiv, intensivva integral ko‘rsatkichlarnimanianiqlaydi? 
10. Asosiyishlabchiqarishfondlaridanfoydalanishniyaxshilashningasosiy 
yo‘nalishlarinisanang. 
 

---

67 
5-Bob. ENERGETIKA KORXONALARINING AYLANMA 
MABLAG’LARI
5.1. Aylanma fondlar va aylanma mablag’lar tarkibi va tuzilishi 
Korxonalar ishlab chiqarish faoliyatini tashkil qilishda mehnat qurollari va 
ish kuchidan tashqari, 
aylanma mablag’larga
ham ega bo‘lishlari zarur. Aylanma 
mablag’lar ishlab chiqarishning aylanma fondlari va muomala fondlarini tashkil 
qilishga mo‘ljallangan pul mablag’laridan iborat. Aylanma mablag’lar korxonaning 
hisob raqamida naqd pul ko‘rinishida jamg’ariladi. Aylanma mablag’lar ishlab 
chiqarish va uning uzluksizligini ta’minlashning moddiy asosi hisoblanadi. 
Korxonaning aylanma mablag’lari 
aylanma fondlar
 va 
muomala fondlariga
taqsimlanadi. 
Aylanma ishlab chiqarish fondlari
korxona ishlab chiqarish fondlarining bir 
qismi bo‘lib, bitta ishlab chiqarish sikli davomida sarflanadi hamda natural shaklini 
o‘zgartirib, o‘z qiymatini to‘lig’icha tayyor mahsulot tannarxiga o‘tkazadi. Aylanma 
ishlab chiqarish fondlari ishlab chiqarish jarayonining majburiy elementi ishlab 
chiqarish xarajatlarining asosiy qismi hisoblanadi. 
Aylanma ishlab chiqarish fondlari uch guruhga bo‘linadi: 

ishlab chiqarish zaxiralari; 

tugallan maganishlab chiqarish va yarim tayyor mahsulotlar; 

kelgusi davr xarajatlari.