Mamleketlik universiteti jumanov m. A

7.1. 6simliklerdifi tirishilik forraalari
200

---

25-suwret. Osimliklerdin tirishilik formalan (K. Raunkier,1907): 
1-3-
fanerofitler; 
4-5 -
xamefitler; 6-7 - gemikriptofitler;
8-11
- kriptofitler; 
12
- terofitler
Raunkier oz 
jumislannda statistikaliq usdlardi qollap 
tirishilik formalan toparlannm klimat sharayatma baylanisli halda 
tarqaliwm korsetip beredi ham jer betinin turli zona ham rayonlan 
ushm biologiyaliq spektr diizip shigadi. Osimlik toparmda 
turlerdin tirishilik formalan boymsha procent esabmda tarqaliwm 
biologiyaliq spektr 
dep ataydi.
Osimlikler toparlannda olardin sam, birlesik ishindegi 
ahmiyeti, tiir ham omh wakilleride inabatqa almadi. Bul jerde 
osimlikler qaplammm tirishilik formalan, «flora» tirishilik 
formalan bir-birine say keliwi shart emes. Biraq tiirli 
oblastlardagi osimlikler tipleri ishinde tirishilik formalarda jiida 
jaqm uqsasliqlar bayqaladi. Sebebi jasaw ortahgmda aymm uqsas 
organizmler gana emes, balkim qatar cenotik kompleksler bir-

---

birine uqsas bolsada biologiyaliq spektrler panqlanadi. Maselen, 
fanerofit osimlikler kop sank boliwlarma qaramastan qolaysiz 
klimat sharayati tasirine qabiletsiz, issi ham igal tropikaliq zonada 
ken tarqalgan ham olar jil dawaminda vegetaciya qiladi.
9-keste
Turli zonalarda osimlikler qaplammm 
______ biologiyaliq spektrleri__________________
Tabiyiy
Uyrenilgen turler sanina salistir ganda % esabinda
zonalar,
mamleketler
fanero-
fitler
xame­
fitler
gemikrip
-tofitler
kripto-
fitler
tero­
fitler
Tropik
zona:
Seyshel
atawlari
61
6
12
5
16
Liviya
sholleri
12
21
20
5
42
Ortasha