Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Emulsion asosdagi surtmalar
Emulsion asosdagi surtmalar yirik farmatsevtik ishlab chiqarish korxonalarida ishlab 
chiqariladi, chunki ularni ishlab chiqarish bir vaqtda emulgatorni tayyorlab olish bilan ham 
bog’liqdir. Dorixonada tayyor asos yoki emulgator bo’lganida emulsion asosdagi surtmalarni 

---

tayyorlash qulay bo’ladi. Emulgator sifatida ko’pincha T-2 emulgatori qo’llaniladi, uning 
yordamida quyidagi konsistent emulsiya olinadi: vazelin 60 qism, emulgator 10 qism, suv 30 qism 
(E.N.Kutumova bo’yicha). Vazelin va emulgator T
2
bug’latish qozonida qizdiriladi, so’ngra 
korpusga bo’lib-bo’lib 90-95
0
C gacha qizdirilgan suv quyiladi, 15 minut aralashtiriladi. Korpusda 
eriydigan dorivor modda bilan surtma tayyorlashda (masalan, skipidar) uni oldin korpusda eritib 
olinadi va so’ngra suv qo’shib aralashtiriladi. Xuddi shu surtmani kaliy yodid bilan tayyorlashda 
uni oxirida suvli fazada eritiladi. Suspenzion surtmalarni tayyorlashda erimaydigan modda vazelin 
moyi bilan disperslanadi yoki 45
0
S dan yuqori qizdirilmagan asos bilan eziladi. Qaysi usulni 
tanlash qattiq faza miqdoriga bog’liq. 
Qadoqlash va jihozlash
Surtmalarni tashqi muhit ta'siridan himoya qiladigan og’zi kеng burama qopqoqli shisha, 
plastmassa idishlarga yoki plastamssa, alyumin tubalarga qadoqlash maqsadga muvofiq bo’ladi. 
Bu qadoq turi surtmaning havo bilan kontaktini oldini oladi, mikrob kontaminatsiyasini oldini 
oladi. Tubalar laklangan alyuminiy еki polietilеndan tayyorlanadi. Eng yaxshisi polimеr 
matеriallar hisoblanadi. Alyumin tubalar burama qopqoqli bo’lsa, polimеr tabiatli tubular 
kavsharlash zarur.
18
Ma’ruza 7
MAVZU 7.
Linimentlar dori shakli sifatida, umumiy texnologiyasi. Gomogen linimentlar 
tayyorlash va sifatini baholash.