Namangan muhandislik-qurilish instituti rizaev bahodir shamsiddinovich, qosimov ilhom ma

 
Cho‘kish hodisasi
- lyoss va lyossimon (sog‘ tuproq) tog‘ jinslari 
ko‘p tarqalgan hududlarda ma’lum qalinlikdagi lyoss va lyossimon 
jinslarning tabiiy va sun’iy namlanishi jarayonida o‘z og‘irligi ostida 
g‘ovaklarining kamaytirishi hisobiga siqilishi va cho‘kishi natijasida sodir 
bo‘ladi. 

---

168 
 
Karst hodisasi
– yer usti va yer osti suvlarining suvda eruvchi tog‘ 
jinslari (ohaktoshlar, dolomitlar, gips, angidrid va b.) qatlamlari 
yoriqlaridan sizib, oqib o‘tishi jarayonida tog‘ jinslarining erishi, 
yuvilishi, yemirilishi va hosil bo‘lgan moddalarni olib chiqib ketilishi 
natijasida vujudga keladi. 
 
Sel
– tog‘lik hududlarda yomg‘ir yog‘ishi, mavjud qor 
yotqiziqlarining erishi natijasida hosil bo‘lgan suv oqimi tog‘ jinslari 
bo‘laklarini harakatga keltirishi va pastga tomon oqizib tusha 
boshlashi,suv oqimlari jilg‘alardan, soychalardan chiqib, bir-birlari bilan 
qo‘shilishi natijasida katta kuchga ega bo‘lgan yagona oqimni vujudga 
keltirishiga aytiladi. 
 
Atmosfera yog‘ini – 
atmosferadagi suv bug‘lari holatining 
o‘zgarishi, unda yuz beradigan jarayonlar (haroratning o‘zgarishi, 
havoning suv bug‘lari bilan ‘yinishi, nisbiy namlikning 100 % ga yetishi 
va h.k.) oqibatida suv tomchilari vujudga kelishi va yer sathiga yomg‘ir, 
qor va jala holatida tushishiga aytiladi. 
 
Bug‘lanish jarayoni -
haroratning o‘zgarishi natijasida suvning 
suyuq holatdan bug‘ holatiga o‘tishi.
 
Yer usti suv oqimi -
bu suv oqimi daryolar oqimi bo‘lib, yerning 
ustki 
yuza 
qismida 
vujudga 
kelishi 
va 
oqishi 
bilan 
xarakterlanib,daryolarning suvliligi uning havzasi maydonining 
kattaligiga, havo bosimiga, ana shu maydonga tushadigan yog‘inning 
miqdoriga bog‘liqligidir.