Farmokognoziya oxiri p65

Dorivor preparatlari.
Suyuq ekstrakt. Mahsulotdan yana
„Sayan“ nomli tonusni ko‘taruvchi ichimlik tayyorlanadi.
SALLAGUL ILDIZPOYASI VA ILDIZI HAMDA YERUSTKI
QISMI – RHIZOMATA ET RADICES PAEONIAEET HERBA
PAEONIAE
O‘simlikning nomi.
Og‘ma sallagul (pion) — Paeonia anomala
L., ayiqtovondoshlar — Ranunculaceae oilasiga kiradi.
Ko‘p yillik, bo‘yi 60—100 sm ga yetadigan o‘t o‘simlik. Il-
dizpoyasi ko‘p boshli, gorizontal joylashgan va kalta bo‘ladi.
Poyasi bir nechta, tik o‘suvchi, shoxlanmagan, asos qismi qa-
lin tangachalar bilan qoplangan. Bargi 3—5 ta, oddiy, tuksiz,
ikki marta uch bo‘lakka ajralgan. Barg bo‘laklari, o‘z navbatida,
3 bo‘lakchaga chuqur qirqilgan yoki patsimon ajralgan. O‘rtadagi
bo‘lakchasi uch bo‘lakli, yonidagilari esa lansetsimon, tekis
qirrali. Bargi bandi bilan poyada ketma-ket joylashgan. Gullari
yirik bo‘lib, yakka-yakka holda poyaning uchki qismiga o‘rnash-
gan. Gulkosachabargi yashil rangli, 5 ta, gultojibargi qizil, ba’-
zan och qizil rangli, 8 ta (ba’zan undan ham ko‘proq), otaligi

---

311
ko‘p sonli, onaligi 3—5 tagacha bo‘ladi. Mevasi — ko‘p urug‘li,
3—5 ta bargchadan tashkil topgan.
May oyining oxirlaridan boshlab iyunning o‘rtalarigacha
gullaydi, mevasi iyul-avgustda yetiladi.
Geografik tarqalishi.
Ukraina, Belorus, Rossiya va Qozo-
g‘istonning sharqiy tumanlaridagi tog‘ o‘rmonlarida uchraydi.
Mahsulot tayyorlash.
Sallagulning yerustki qismi o‘simlik
gullagan vaqtida (may-iyun oylari) o‘rib olinadi. Soya yerda yoki
quritgichlarda 45—60° Ñ da quritiladi.
Yerostki organlari kuzda va bahorda yoki yerustki qismi
yig‘ilganda birgalikda o‘sha yoki boshqa o‘simlikdan kovlab
olinadi, yerostki qismi poyadan ajratiladi, suv bilan yuvib
tuproqdan tozalab, ochiq havoda — quyoshda yoki quritgichda
45—60° da quritiladi.