Reja: 1 Neft va gazni temir yo’l orqali tashishni tashkil qilish

Gazlarni sovutish apparatlari

---

Gazlarni sovutish quyidagilarga asoslangan:
-Odatda, komprimirlanish jarayonida gazlar qiziy boshlaydi. Natijada, 
bu gaz qovushqoqligining oshishiga va haydash uchun quvvatning 
sarflanishiga olib keladi. Undan tashqari gaz harorati oshadi va 
gazoprovod izolyatsiyasi holatiga yomon taʼsir etadi. Gazlar suv va 
havo yordamida sovutiladi. Uni suv bilan sovutishda har xil 
apparatlar qoʼllaniladi. Magistral gazoprovodlarda gazni sovitish 
asosan atmosfera havosi yordamida amalga oshiriladi. Buning uchun 
gazni havo bilan sovitish apparatlari qoʼllaniladi. Bu apparat 
parragining diametri 2-7 m boʼlgan ventilyatordan tashkil topgan. 
Ventilyatorning simi sifatida quvvati 10 dan 100 kWt boʼlgan elektoro 
dvigateli qoʼllaniladi. Gazni havo bilan sovitish apparatining afzalligi 
uchun tuzilishining oddiyligi va ishonchli ishlashi hisoblanadi.
Magistral gazoprovodlarni ishga tushirish va
ishlatish sharoitlari
Gaz konlarini ishlatish neft konlarini ishlatishdan farq qiladi. 
Zavodda neftni tashish vositalari ishi toʼxtab qolgan hollarda, qazib 
olinayotgan neftni maʼlum vaqtgacha konning oʼzida maxsus ishlarda 
saqlash mumkin. Lekin neftni konning oʼzida uzoq vaqt saqlash, neft 

---

hossalarining yoʼqolishiga olib kelishi mumkin. 
Neft bilan qazib olingan gazlarni saqlash mumkin emas, ularni tezlik 
bilan isteʼmolchilarga yoʼnaltirish talab etiladi. Chunki, oldin neft 
konlarini qurishda gazlarni isteʼmol qilish punktlariga yigʼish va 
tashish nazarda tutilmagan. Bunday hollarda gazlar havoga chiqarib, 
fakel yordamida yoqib yuborilgan. Gaz konlarini ishlatish hamma gaz 
xoʼjalik ishlari tayyorlangandan keyin boshlanadi:
- gaz konlariga ishlatishga tayyorlangan gaz quduqlari yetarli 
boʼlganda;
- kondan isteʼmolchigacha gazni yetarli miqdorda yetkazib berish 
qobilyatiga ega magistral gazoprovod boʼlganda;
- gazga isteʼmolchi boʼlganda.
Odatda, magistral gazoprovod qurilishi tugatilib, gazga isteʼmolchi 
(shahar, viloyat) topilgandan keyin gaz konlaridan foydalanish ishlari 
boshlanadi.

---

---