1-мавзу. “Олдиндан зўриқтирилган темир-бетон конструкциялар технологияси” фанига кириш

 
 
Бетоннинг классификаци
я
си 

---

Ҳозирги замонда қурилишда бетоннинг турли хилларидан 
фойдаланилмоқда. Бетон турларини қўлланган материаллар хусусиятлари ва 
белгиланган мақсадига қараб классификациялаш бўйича тартибга солиш 
мумкин. Бетоннинг кўп хусусиятлари унинг зичлигига боғлиқдир, яъни бетон 
зичлиги цемент тошининг зичлигига, тўлдирувчиларнинг тури ва бетон 
тузилишига боғлиқ. 
Бетон 
зичлиги бўйича
ўта оғир (2500 кг/м
3 
ва ундан ортиқ); оғир (1800-
2000 кг/м
3 
); енгил (500-1800 кг/м
3
); ўта енгил (500 кг/м
3
дан кам) турларига 
бўлинади. Ўта оғир бетонлар оғир тўлдирувчилардан – пўлат қипиғи ва 
қириндисидан(пўлат бетон), темир рудадан(лимонит ва магнетит бетонлар)
ёки баритдан(барит бетон) тайёрланади.
Қурилишда асосан зичлиги 2100-2500 кг/м 
3 
бўлган тоғ жинсларидан 
олинган тўлдирувчили(гранит, оҳактош, диабаз ва б.)
оддий оғир
бетонлар
қўлланилади. 1800-2000 кг/м
3 
зичликдаги бетонлар 1600-1900 кг/м
3 
зичликка эга бўлган тоғ жинслари- шағаллардан тайёрланади. 
Енгил бетон
ғовак тўлдирувчилардан (керамзит, аглопорит, 
кўпчитилган шлак, пемза, туф) олинади. Енгил бетонларнинг қўлланилиши 
қурилиш конструкциялари оғирлигини камайтиради, қурилишни 
арзонлаштиради, шунинг учун уларни ишлаб чиқариш тезкорлик билан 
ўсмоқда. 
Ўта енгил бетонларга
ғовакли бетонлар киради, уларни боғловчи, 
майда янчилган қўшимчалар ва сув қўшилган қоришмани махсус усулда 
кўпчитиб олинади (газбетон, кўпиксимон бетон) ва йирик ғовакли бетон 
енгил тўлдирувчи асосида тайёрланади. Ғовакли бетонда тўлдирувчи ўрнида 
сунъий тайёрланган ғовакдаги ҳаво ҳисобланилади.