5.1.2-jadval
Yillar
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
QQB savdo tizimi, jami
17,6
26,7
47,5
87,3
146,2
166,2
342,1
408
708,3
749,6
1681,1
Uyushgan savdo tizim i
1,14
1,81
7,185
18,76
28,21
28,02
118,1
212,6
118,9
91,9
65,2
Uyushmagan savdo tizimi
15,96
24,29
34,51
55,93
86,89
87,35
153,4
177,2
586,8
656,2
1412,1
Korporativ obligatsiyalar
muomalasi
0,484
0,59
5,89
16,15
28,77
11,11
0,11
4,5
2,6
1,5
203,8
о
OO
5.1.3-jadval
O‘zbekistonda birlamchi va ikkilamchi qimmatli qog4ozlar bozori savdo tizimining rivojlanish
tendensiyalari (mlrd. so‘m)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Qimmatli qog‘ozlar
bozori savdo tizimi, jami
17,6
26,7
47,5
87,3
146,2
166,2
342,1
408,0
708,3
749,6
1681,1
Aksiyalaming birlamchi
bozori
0,62
1,22
2,025
6,416
27,55
61,578
53,33
268,77
483,4
560,4
930,0
Aksiyalaming
ikkilamchi bozori
16,48
24,88
39,67
68,28
87,55
53,8
218,2
120,95
222,3
187,7
547,3
Korporativ obligatsiyalar
muomalasi
0,484
0,59
5,89
16,15
28,77
11,11
0,11
4,5
2,6
1,5
203,8
Umuman olganda 0 ‘zbekistonda 2000-2010- yillarda
qimmatli qog‘ozlar bozori barqaror rivojlangan. Jahon moliyaviy
iqtisodiy inqirozi sharoitida dunyodagi bir qancha mamlakatlaming
qimmatli qog‘ozlar bozori savdo tizimlaridagi ко‘rsatkichlar tushib
ketgan bir paytda 0 ‘zbekiston uchun bu juda ham ijobiy holat
hisoblanadi. Qimmatli qog‘ozlar bozori umumiy aylanmasining
2008- yilda 173,6 foizga, 2009- yilda 105,8 foizga va 2010- yilda
224,2 foizga o ‘sishi juda yuqori ko‘rsatkichdir. E ’tiborlisi shundaki,
uyushgan qimmatli qog‘ozlar savdo tizimi umumiy hajmining
so‘nggi uch yilda pasayishi ham umumiy qimmatli qog‘ozlar savdo
tizimi aylanmasining ortishiga to ‘sqinlik qila olmagan. Uyushgan
savdo tizimidagi qimmatli qog‘ozlar aylanmalarining deyarli
barchasi Toshkent respublika fond biijasi hissasigato‘g ‘ri keladi. Bu
esa banklarda savdo tizimi va elektron savdo tizilmalarining deyarli
savdo ko‘rsatmayotganligini anglatadi. Uyushgan savdo tizimidagi
qimmatli qog‘ozlaming aylanmasi notarius va depozitariy lar orqali
ro‘yxatga olinuvchi savdo bitimlari hamda qimmatli qog‘ozlami
aksiyadorlar o ‘rtasida yopiq usulda joylashtirish bitimi hissasiga
to 'g ‘ri keladi.
Yuqoridagi jadvaldan ko‘rishimiz mumkinki, aksiyalaming
birlamchi bozori so‘nggi o‘n yillikda barqaror о ‘sgan. Aksiyalaming
ikkilamchi bozori esa, nobarqaror rivojlanib, ba’zi yillarda pasayish
holatlari ham ko‘rinadi. Jumladan, aksiyalaming ikkilamchi bozori
2009- yilda 2008- yilga nisbatan 84,4 foizni tashkil etgan bo‘lsa,
2009- yilda 2010- yilga nisbatan 291,5 foizga o ‘sgan. Yuqoridagi
jadval m a’lumotlaridan ma’lumki, korporativ obligatsiyalaming
ham uyushmagan bozorda aylanganligini inobatga olsak, 2010-
yilda uyushmagan bozorning hissasi umumiy qimmatli qog‘ozlar
bozorining 96,1 foizini tashkil etgan. 0 ‘z navbatida, qimmatli
qog‘ozlaming bozori 2010- yil yakunlari bo‘yicha umumiy
qimmatli qog‘ozlar bozorining 65,1 foizini tashkil etgan. Bundan
kelib chiqib, 2010- yilda umumiy qimmatli qog‘ozlar bozorining
rivojlanishiga aksiyalar birlamchi bozorining o ‘sishi katta ta ’sir
ko‘rsatganligini ta’kidlashimiz mumkin.
109
Do'stlaringiz bilan baham: |