O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

Yomg'ir chuvalchangining a sosiy qon
tomirlari orqa va qorin tomirlaridan iborat. Orqa tomiridan qon tananing
oldingi tom oniga, qorin tomiridan esa k e y in g i tom oniga oqadi. Orqa
va qorin tomirlari har bir bo'g'im da halqa tomirlar bilan tutashadi.
Q izilo'ngach atrofidagi halqa tomirlar devori ancha qalin m uskullar
bilan ta'm inlangan bo'lib, qisqarish xususiyatiga ega. Bu tomirlar yurak
singari qonni haydash vazifasini bajaradi. Katta tomirlar birmuncha
mayda tomirlarga, ular esa juda ingichka kapillyarlarga tarm oqlanadi.
Qon orqali kislorod va oziq moddalar tananing hamma qismiga tashiladi,
to'qim alardan esa karbonat angidrid gazi olib ketiladi. C huvalchang
qoni qizil rangli bo'ladi. Shunday qilib, qon doim qon tomirlari ichida
oqadi, ya'ni tana suyuqligi bilan aralashib ketm asdan 
tutash qon aylanish
sistemasini
 hosil qiladi.
Yomg'ir chuvalchangi terisi orqali nafas oladi. Tuproq zarrachalari
o r a s id a g i h a v o t e r in in g s h ilim s h iq m o d d a s id a e r iy d i va teri
kapillyarlaridagi qon ga shimilib, tananing hamma qismlariga tarqaladi.
A yirish sistem a si. 
Chuvalchangning har bir tana bo'g'imida bir juftdan
ayirish naychalari 
metanefridiylar
 joylashgan. Har bir naychaning tana
bo'shlig'ida joylashgan uchki qismida kengaygan voronkasi bo'ladi.
Voronkaga tana bo'shlig'i suyuqligidan moddalar almashinuvining keraksiz
mahsulotlari ajraladi va naycha orqali teri ustiga chiqarib tashlanadi.
N e r v s is t e m a s i. 
T anasining old in gi tom onida yirik halqum usti va
halqum osti nerv tugunlari joylashgan. Bu tuguniar halqum ni aylanib
o'tadigan halqa tom iri bilan tutashgan. H alqum osti nerv tugunidan