O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

ketgan, tanasining oxirida gorizontal tekislikda o'rnashgan ikki pallali
dumi bor. Ba'zi turlarida go'shtdor orqa suzgichi ham bo'ladi. Terisida
juni yo'q. Ter va so'lak bezlari taraqqiy etmagan. Faqat urg'ochilarida
bir juft sut bezlari jinsiy yoriqlarining ikki yonidagi 2 ta so'rg'ichga
ochiladi. Terisining ostida qalin yog' qatlami bor, u gavdani isitish va
solishtirma og'irligini kamaytirish uchun xizmat qiladi. Quloq supralari
yo'q. O'pkasining hajmi nihoyatda katta bo'ladi. Masalan, ko'k kit
o'pkasiga birdaniga 14000 litrgacha havoni to'ldirib olishi mumkin va
suv tagida bir soatgacha tura oladi.
Kitsimonlar turkumiga 80 dan ortiq tur kiradi va ular 2 ta kenja
turkumga bo'linadi (43 —rasm).
1. T is h s iz k itla r (M u sta c o c e ti) k en ja tu rk u m i. 
Tishsiz kitlam ing
jag'larida tishlari bo'lmaydi, lekin og'izda talaygina shox plastinkalar
tanglayiga o'mashadi va og'iz bo'shlig'iga osilib turadi. Shox plastinkalar
kit mo'ylovi deyiladi va u og'izga suv bilan tushgan ovqatni g'alvirdek
elab oladi. Tishsiz kitlarga bo'yi 33 m va og'irligi 150 t keladigan ko'k
kit, bo'yi 15 — 20 m keladigan Grenlandiya kiti kiradi. Ko'k kit hozirda
hayvonlar orasida en g kattasi hisoblanadi. Uning endi tug'ilgan
bolasining uzunligi 6 —9 m, og'irligi 2 —3 t keladi.
2. 
T is h li k itla r (O d o n to c e ti) k e n ja tu r k u m i. 
Tishli kitlam ing
jag'larida juda ko'p va bir xil konussimon tishlari bo'ladi. Bularga
katta o'lchamdagi kashalot (bo'yi 20 m ga boradi) va delfinlar kiradi.
Qora dengizda delfin yashaydi. Shimoliy Muz okeani dengizlarida va
Tinch okeanining shimoliy qismidagi dengizlarda uzunligi 6 m gacha
boradigan delfin yoki beluga tarqalgan. Delfinlar o'ljasini topish uchun